علل و زمینه‌های گرایش به معنویت‌گرایی جدید در ایران (مطالعه‌ی شهر تهران)

جامعه‌ی ایرانی از دهه‌ی هفتاد به بعد نظاره‌گر ظهور معنویت‌گرایی جدید و رشد گرایش به آن است که در ابتدا منحصر به گروه‌های حاشیه‌ای و ناراضی بود، ولی به‌ سرعت در میان اقشار مختلف گسترش یافت. پژوهش حاضر علل و زمینه‌های این گرایش را در میان شهروندان تهرانی با کمک عوامل ذکرشده در رویکردهای نظری مختلف بررسی می‌کند. در این راستا نخست 23 مصاحبه نیمه ساختار یافته با معنویت‌گرایان جدید صورت پذیرفت و سپس با کمک یافته‌های حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها، پرسش‌نامه‌ای طراحی‌شده و در میان 600 نفر از شهروندان تهرانی توزیع گردید. نمونه‌گیری در بخش کیفی به‌صورت هدفمند و در بخش کمی به‌صورت تصادفی از میان بلوک‌های شهر تهران صورت گرفت. در تحلیل مصاحبه از روش تحلیل مضمونی بهره گرفته شد و تحلیل داده‌های کمی نیز با کمک نرم‌افزار spss و آزمون‌های مختلفی چون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی انجام شد. نتایج حاصل حاکی از رابطه‌ی معنادار پنج عامل با گرایش به معنویت‌گرایی جدید بود که به ترتیب تنش اخلاقی، عاطفه‌گرایی، دسترسی به معنویت‌گرایی جدید و تجربه‌ی رنج قوی‌ترین تا ضعیف‌ترین رابطه‌ی مثبت (مستقیم) و محرومیت رابطه‌ی منفی (معکوس) را نشان دادند.