بررسی سنگ شناختی و ژیوشیمیایی دولومیت های کرتاسه زیرین در جنوب، غرب و شمال اصفهان، ایران مرکزی

منطقه بررسی شده دراین پژوهش در محدوده جنوب، غرب و شمال اصفهان واقع شده است. دراین پژوهش به بررسی سنگ شناختی و ژیوشیمیایی دولومیت های کرتاسه زیرین پرداخته شده است. براساس ترکیب سنگ شناختی و شیمیایی، پنج نوع دولومیت در برش های بررسی شده تشخیص داده شده‌اند. نوع اول دولومیت خیلی ریز تا ریزبلور که در شرایط نزدیک به سطح زمین و در مراحل اولیه دیاژنز، در محیط‌های پهنه جزرومدی تا کولاب تشکیل شده است. در این دولومیت ، مقادیر srنسبتاً زیاد (2537پی پی ام) و ) fe8861 پی پی ام) و mn(852 پی پی ام) اندک است. نوع دوم، دولومیت های ریز تا متوسط بلور نیمه‌شکل‌دار تا بی‌شکل را شامل می شود. در مقایسه با دولومیت نوع اول، مقدار sr آن-ها کم‌تر و مقادیر fe و mn آن ها بیش‌تر است. این دولومیت به احتمال زیاد در شرایط دیاژنز تدفینی کم عمق تشکیل شده است. نوع سوم شامل دولومیت متوسط تا درشت‌بلور، شکل دار و نیمه شکل دار و واجد حواشی روشن و مراکز کدر است. این دولومیت در مقایسه با دو نوع قبلی، fe و mn بیش‌تر و srکم‌تری دارد. آن ها در شرایط تدفین بیش‌تر و از طریق دولومیتی شدن رسوبات آهکی قبلی و یا از تبلور دوباره دولومیت های نوع اول و دوم تشکیل شده اند. دولومیت های متوسط تا درشت‌بلور پرکننده حفره‌ها و شکستگی ها، نوع چهارم از دولومیت‌های منطقه بررسی شده را تشکیل می دهند. این دولومیت ها، در طی دیاژنز تدفینی متوسط، در دمایی کم‌تر از 60 تا 80 درجه سانتی‌گراد تشکیل شده‌اند. دراین دولومیت-ها، مقادیر fe و mn از مرکز حفره‌ها و شکستگی ها به سمت بیرون، کاهش می یابد. نوع پنجم، شامل دولومیت درشت‌بلور زین‌اسبی پرکننده حفره‌ها و شکستگی ها است. این دولومیت ، در خلال دیاژنز تدفینی عمیق و در دمایی بیش‌تر از 60 تا 80 درجه سانتی‌گراد(محدوده 60 تا 100 درجه سانتی‌گراد)، تشکیل شده است. این نوع، فقط در غرب اصفهان (منطقه نجف آباد) تشخیص داده شد و تشکیل آن به احتمال زیاد مرتبط با تکامل تکتونیکی منطقه است. شیمی عناصر اصلی و فرعی و هم‌چنین استوکیومتری دولومیت ها، حاکی از کاهش میزان srو افزایش مقادیر fe و mn از دولومیت های نوع اول به دولومیت‌های نوع چهارم است. دولومیت خیلی ریز تا ریزبلور(نوع اول) بیش‌ترین مقادیر sr و استوکیومتری را دارد. زیاد بودن مقدار sr در دولومیت خیلی ریز تا ریزبلور دلیلی بر کانی شناسی آراگونیتی کربنات های اولیه است، ضمن این‌که زیاد بودن نسبت mg/ca در این دولومیت ها نیز تاییدی بر تشکیل آن ها از سیالاتی با شوری زیاد است. منیزیم مورد نیاز برای تشکیل دولومیت‌ها از آب دریا، شورابه‌های حوضه‌ای و شیل‌های زیرین لیاس تامین شده است.