مطالعۀ تطبیقی تاثیر فورس‌ماژور در جبران خسارات ناشی از وسایل ‌نقلیه توسط بیمه‌گر و صندوق ‌تامین ‌خسارت‌های ‌بدنی در قوانین بیمه‌ اجباری

هدف: پاسخ به این پرسش اساسی است که فورس‌ماژور در قوانین بیمه‌ اجباری چه جایگاهی دارد؟ به‌عبارت‌دیگر آیا جبران خسارت‌های ناشی از فورس‌ماژور در حوادث ناشی از وسایل نقلیه برعهدۀ بیمه‌گر و صندوق ‌تامین ‌خسارت‌های ‌بدنی است یا خیر؟ روش‌شناسی: پژوهش حاضر مطالعه‌ای تطبیقی است که با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مراجعه به متون قانونی و منابع مربوطه تدوین شده است، لذا تحقیقی تحلیلی توصیفی به شمار می‌آید. یافته‌ها: ماده‌ 4 قانون بیمه‌ اجباری 1347 خسارات ناشی از فورس‌ماژور، از قبیل جنگ، سیل و غیره را از شمول تعهدات بیمه‌نامه خارج ساخته است، اما در قانون اصلاح قانون بیمه‌ اجباری 1387 فورس‌ماژور از شمول موارد خارج از پوشش بیمه‌نامه حذف شد و از همان زمان این پرسش را طرح کرد که آیا با حذف فورس‌ماژور از شمول این ماده جبران خسارت‌های ناشی از آن برعهدۀ بیمه‌گر و صندوق‌ تامین ‌خسارت‌های ‌بدنی قرار داده شده است یا خیر؟ درنهایت در سال 1395 با تصویب قانون جدید، این رویه یعنی حذف فورس‌ماژور از شمول موارد خارج از بیمه‌نامه تایید و تکرار شد و علاوه‌بر این، مفهوم حادثه گسترش یافت و عبارت «هر نوع سانحه ناشی از حوادث وسیله‌ ‌نقلیه در اثر حوادث مترقبه» به آن الحاق شد. آنچه تحقیق حاضر قصد تاکید بر آن را دارد، تحلیل تطبیقی جبران خسارت‌های ناشی از فورس‌ماژور با رویکرد قانون بیمه‌ اجباری توسط بیمه‌گر و صندوق‌ تامین‌ خسارت‌های ‌بدنی است. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که در حقوق ایران حادثه‌ ‌غیرمترقبه مترادف با فورس‌ماژور و قوه‌ قاهره دانسته شده است تا جایی که قانون‌گذار هیچ تفاوتی از حیث احکام مترتبه، میان حادثه‌ غیرمترقبه و فورس‌ماژور قائل نشده است؛ بنابراین گفتنی است منظور از حوادث غیرمترقبه در این قانون درحقیقت همان حوادث ناشی از فورس‌ماژور یا قوه‌ ‌قاهره است و قانون‌گذار با ملزم‌کردن بیمه‌گر و صندوق ‌تامین‌ خسارت‌های بدنی به جبران خسارت‌های ناشی از حوادث غیرمترقبه در سوانح رانندگی، درحال گذر از مسئولیت محض به سوی مسئولیت مطلق است.

A comparative Study on the Impact of Force Majeure on Vehicle Compensation by the Insurer and the Bodily Indemnity Injury Fund in Mandatory Insurance Laws

Objective: The present study deals with the comparative study of force majeure incompulsory insurance laws. The basic question that has been considered in this regard is, what does Force Maurer have in the compulsory insurance laws? In other words, is the compensation of the major forcedamages in the event of accidents caused by the vehicles to the insurer and the fund for damages? Methodology: Descriptiveanalytical The present study is a comparative study compiled using the library method and referencing legal texts and related resources. findings: The findings of the research indicate that Article 4 of the Compulsory Insurance Act 1968 excludes losses caused by force majeure, such as war, flood, etc. from insurance policy obligations, but in the Law on the Amendments to the Law on Compulsory Insurance of 2008, the inclusion of outof The cover of the letter of insurance was deleted, and from the same time it was asked whether, with the removal of the force majeure from the inclusion of this article, compensation for the damage caused by it has been placed by the insurer and the fund.  Until the adoption of the new law in 2016, the procedure for the elimination of force majeure was confirmed and repeated beyond the scope of the insurance policy, and, furthermore, the concept of the incident expanded and the phrase &any type of disaster caused by vehicle accidents due to accidents& In anticipation &joined it. What the author intends to emphasize is the comparative analysis of the compensation for major force damages in accordance with the compulsory insurance policy of the insurer and the fund for providing financial damages. Conclusion: The results of the study indicate that in Iranian law, an accident is considered synonymous with force majeure, so long as the legislator makes no distinction in terms of retribution, between the unexpected incident and the force majeure. Therefore, it must be said that the unforeseen events in this law are in fact those caused by the force majeure or the power of the lawmaker, and the legislator, by obliging the insurer and the fund of indemnity damages to compensate for the unforeseen accident and accident. The responsibility is absolute. JEL Classification: K10, K13, K15.