عوامل موثر ‌‌در‌ توسعۀ مالی با تاکید ‌‌بر ‌‌بیمه‌های زندگی (مطالعۀ تطبیقی ‌ایران ‌و کشورهای توسعه‌یافته)

هدف: توسعۀ مالی یکی از مهم‌ترین الزامات رشد اقتصادی بالا ‌و پایدار است که از توسعه در بخش بیمه، بانک و بازار سرمایه حاصل می‌گردد. وجود سیستمی کارا برای تجمیع سرمایه‌های خرد ‌‌در‌‌ بخش بانکی‌‌‌‌‌‌ و بیمه‌ای ‌و تبدیل آن‌ها به منابع مالی برای سرمایه‌گذاری و تامین سرمایه ‌‌در ‌‌گردش موردنیاز بنگاه‌ها سهم بسیار مهمی ‌‌در ‌‌مسیر رشد اقتصاد‌ دارد. ‌‌در ‌‌کشورهای توسعه‌یافته بیمه‌های زندگی ‌‌در ‌‌کنار تامین آتیۀ ‌بیمه‌گذاران، از مهمترین سازوکار‌های جذب نقدینگی راکد ‌‌در ‌‌بازار ‌و سوق آن به‌ بازار سرمایه به‌شمار ‌می‌آید؛ متاسفانه ‌‌در ‌‌بازارهای نوظهور سهم این نهاد مالی بسیار ناچیز است. هدف اصلی مطالعۀ حاضر شناسایی ‌و بررسی عوامل کلان اقتصادی موثر در ‌‌توسعۀ مالی با تاکید ‌‌بر ‌‌توسعۀ بیمه‌‌های زندگی است. روش‌شناسی: این مطالعه با بهره‌گیری از رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته داده‌های تابلویی ‌و سری زمانی بین سال‌های 1985 تا 2016 به ‌بررسی مقایسه‌ای تاثیر توسعۀ بیمه‌‌های زندگی در ‌‌توسعۀ مالی بین کشورهای توسعه‌یافته‌ و ‌ایران می‌پردازد‌. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد توسعۀ بیمه‌‌های زندگی ‌‌در ‌‌کشورهای توسعه‌یافته، برخلاف ‌ایران‌‌‌‌‌‌، تاثیر معنی‌داری در ‌‌توسعۀ ‌مالی گذاشته‌ است که نشانگر توسعه نیافتن بیمه‌های زندگی ‌‌در ‌‌صنعت بیمۀ ایران است. تاثیر مخارج مصرفی دولت ‌‌در ‌‌توسعۀ ‌مالی ‌‌در ‌ایران، برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، مثبت است و تاثیر نرخ تورم در ‌‌توسعۀ ‌مالی در ‌ایران برخلاف کشورهای توسعه‌یافته معنی‌دار بوده ‌است. ‌‌در میان متغیر‌‌‌‌های بررسی‌شده برای کشورهای توسعه‌یافته، به‌ترتیب، حجم تجارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مخارج مصرفی دولت‌‌‌‌‌‌‌‌‌، درآمد سرانه‌ و توسعۀ بیمه‌‌های ‌زندگی بیشترین تاثیر را در ‌‌توسعۀ ‌مالی گذاشته‌ است.‌ ولی ‌‌در‌‌‌ ‌ایران، به‌ترتیب، مخارج مصرفی دولت، تورم ‌و بیمه‌های زندگی بیشترین تاثیر را در توسعۀ ‌مالی گذاشته است. نتیجه‌گیری: نتایج نیز حاکی از آن است که تاثیر بیمه‌های زندگی در ‌‌توسعۀ ‌مالی بیشتر از بیمه‌های غیرزندگی است ‌و از طرفی با توجه به نتایج پژوهش حاضر، بیمه‌های زندگی به‌علت سهم پایینی که ‌‌در ‌‌پرتفوی شرکت‌های بیمه دارند، برخلاف کشور‌های توسعه‌یافته، تاثیر معنی‌دار ضعیفی در ‌‌توسعۀ مالی در بخش بانکی ‌می‌گذارند. ‌‌نتایج نهایی نشان می‌دهد که فرضیۀ اول تحقیق، «توسعۀ بیمه‌‌های زندگی تاثیر معنی‌داری در ‌‌توسعۀ مالی ‌‌در ‌‌کشورهای توسعه‌یافته گذاشته‌ است»، تایید می‌شود، اما فرضیۀ دوم تحقیق، «توسعۀ بیمه‌‌های ‌زندگی تاثیر معنی‌داری در ‌‌توسعۀ ‌مالی در ‌ایران گذاشته ‌است»، با سطح معنی‌داری پایین تایید ‌می‌گردد.

Factors affecting financial development with an emphasis on life insurance: A comparative study of Iran and developed countries

Objective: Financial development resulted from the advances in the insurance, banking and capital markets sectors is one of the most important requirements for a country’s sustained economic growth. An efficient system is needed for pooling microfunds in the banking and insurance sectors and converting them into financial resources for firms’ financing and investment. In developed countries, life insurance is one of the most important mechanisms for attracting stagnant liquidity in the market and leading them into capital market along with sustaining the benefits for policyholders. However, in developing countries, the role of this financial institution is very limited. The objective of this study is to identify and investigate the macroeconomic factors affecting financial development with an emphasis on life insurance development.     Method: This study examined the impact of life insurance on financial development in a comparative study between developed countries and Iran during the period of 19852016 using the Generalized method of moments approach.        Finding: The results show that the development of life insurance in developed countries, unlike Iran, has a significant impact on financial development. This indicates the underdevelopment of the life insurance sector in Iran’s insurance industry. Also, the effect of government expenditure on financial development in Iran, in contrast to the developed countries, is positive and significant. On the other hand, the impact of the inflation rate on financial development in Iran has been significant in contrast to the developed countries. Among the variables studied for developed countries, trade volume, government spending, GDP per capita and life insurance development had the greatest impact on financial development. In Iran, government spending, inflation, and life insurance have had the greatest impact on financial development.   Conclusion: The impact of life insurance on financial development is more than nonlife insurance. Besides, unlike the developed countries, life insurance in Iran due to its low share in the insurance companies’ portfolio, has a significant negative effect on financial development in the banking sector. The first hypothesis of the research &life insurance development has a significant impact on the financial development in the developed countries& is confirmed. Nevertheless, the second hypothesis of the research, &life insurance development has a significant impact on Iran’s financial development &, is partially supported. ClassificationJEL:‌‌E44 C23 ,G22