بررسی اثر آنتی اکسیدانی عصاره برگ گزنه(l.) urtica dioica وگل ختمی (l.) alcea setosa بر فتواکسیداسیون اسیدهای چرب

انرژی نور، به ویژه در ترکیب با اکسیژن  با تولید گونه فعال اکسیژن یکتای(1o2)   می تواند با پیوندهای دوگانه اسید های چرب غیراشباع واکنش دهد و کیفیت غذا و چربی ها را کاهش دهد. در مطالعه حاضر اثر اکسیژن یکتایی بر اکسیداسیون اسیدهای چرب مورد بررسی قرار گرفت. تولید اکسیژن یکتایی و محصولات پراکسیدی در حضور کاتالیزگر نوریh2tpp (مزو-تترا فنیل پورفیرین) و نور به وسیله روش های طیف سنجی روش های طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای              (1h nmr)، طیف‌سنجی مرئی-فرابنفش (uv-vis) و تیتراسیون یدومتری اثبات شد و مقدار پراکسید شدن به عنوان پارامتر اکسیداسیون در اولئیک اسید بلافاصله پس از اکسیداسیون به صورت (meq/kg) تعین شد. در این مطالعه به مقایسه بررسی اثر عصاره هیدروالکلی برگ گزنه وگل ختمی  به عنوان آنتی اکسیدان گیاهی و طبیعی در مقابل آنتی اکسیدان های سنتزی و مهارکننده های اکسیژن یکتایی پرداختیم. نتایج آنتی اکسیدانی این گیاهان نشان داد که به ترتیب عصاره های هیدرواتانولی برگ گزنه و  گل ختمی  توانستند به میزان79.45 و 81.05 درصد از تبدیل فتواکسیداسیونی اولئیک اسید به پراکسید در مدت زمان 120 دقیقه جلوگیری کنند. در حالی که این مقدار برای ویتامین e (به عنوان یک آنتی اکسیدان شیمیایی محلول در چربی)، سدیم آزید (به عنوان مهارکننده بسیار قوی اکسیژن یکتایی) و دی متیل سولفوکساید (به عنوان حلال قوی در  کاهش طول عمر  اکسیژن یکتایی) به ترتیب 83.30، 91.65، 93.25 درصد بود. همچنین عصاره های هیدروالکلی برگ گزنه و ختمی توانستند به ترتیب درصد تبدیل اسید چرب لینولئیک اسید (به عنوان یک اسید چرب با درجه غیر اشباع بالا و اکسید پذیر) به گونه سمی پراکسید را تا 56.43 و59.06 درصد کاهش دهند. این نتایج دلالت بر خاصیت آنتی اکسیدانی بالای  برگ گزنه و گل ختمی در جلوگیری از فتواکسایش اسیدهای چرب دارد. در این مطالعه اثرات حلال، کاتالیزگر نوری، نور و اکسیژن نیز مورد بررسی قرار گرفتند.

investigation of antioxidant effect of urtica dioica (l.) leaf and alcea setosa (l.) flower extracts on fatty acids photooxidation

light energy, especially in combination with oxygen by producing singlet oxygen (1o2), can react with the double bonds of unsaturated fatty acids and reduce the quality of food and fats. in this study, the effect of singlet oxygen on photooxidation of fatty acids was investigated. the generation of singlet oxygen and peroxide products in the presence of meso-tetraphenylporphyrin (h2tpp) as a photocatalyst and light was proved by nuclear magnetic resonance spectroscopy (1h nmr), visible-ultraviolet spectroscopy (uv-vis) and iodometric titration. the rate of fatty acid peroxidation determined immediately after photooxidation using meq/kg unit. effect of hydroalcoholic extracts of urtica dioica (l.) leaf and alcea setosa (l.) flower was compared with synthetic antioxidants and well-known singlet oxygen scavengers. the antioxidant activities of these plants showed that hydroethanolic extracts of urtica dioica (l.) leaf and alcea setosa (l.) flower, respectively diminished conversion of oleic acid to peroxide products 79.45 and 81.05% after 120 minutes photooxidation. while these value for vitamin e (as a fat-soluble chemical antioxidant), sodium azide (as a very strong inhibitor of singlet oxygen) and dimethyl sulfoxide (as a strong solvent in reducing the lifetime of singlet oxygen) were 83.83%, 91.65% and 93.25%, respectively. also, the hydroalcoholic extracts of urtica dioica (l) leaf,  alcea setosa (l) reduced the conversion of linoleic acid (as a oxidizable fatty acid with high degree of unsaturation) to peroxide products by 56.43 and 59.06%, respectively. these results declare high antioxidant efficiency of urtica dioica (l) leaf and alcea setosa (l), in preventing of photooxidation of fatty acids. in this study, the effects of solvent, photocatalyst, light and oxygen in fatty acid photooxidation were also investigated.