بهینه سازی شرایط استخراج ( غلظت حلال و زمان استخراج) عصاره آبی، الکلی و هیدورالکلی گیاه خوشاریزه (echinophora platyloba)، خصوصیات آنتی اکسیدانی و اثر کشندگی آن بر پروتواسکولکس‌های کیست هیداتید در شرایط آزمایشگاهی

اکینوکوکوزیس سیستیک (هیداتیدوزیس) یک بیماری مهم و شایع مشترک بین انسان و حیوان است که توسط مرحله لاروی سستودهای جنس اکینوکوکوس ایجاد می گردد. اگرچه در بسیاری از موارد بیماری در انسان، درمان انتخابی جراحی است ولی به طور ثانویه ممکن است در مرحله تخلیه کیست باعث انتشار نوزادان انگل (پروتواسکولکس ها) و مسبب رشد کیست های جدید شود. در حال حاضر از محلول هایی نظیر نمک هایپرتونیک و نیترات نقره برای غیرفعال‌کردن محتویات کیست استفاده می شود که عوارض جانبی برای بیماران به همراه دارند. بنابراین نیاز به یافتن ترکیبات پروتواسکولکس کش جدید با تاثیر بیشتر و عوارض کمتر همیشه مورد توجه بوده است. هدف از این تحقیق، بهینه‌سازی شرایط استخراج عصاره گیاه خوشاریزه و بررسی ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات فنولی حاصل از آن و نیز خاصیت کشندگی پروتواسکولکس های کیست هیداتید در شرایط آزمایشگاهی بود. برای این هدف، ابتدا عصاره هیدروالکلی گیاه خوشاریزه تحت تاثیر غلظت های 0، 50 و 100% اتانول و طی مدت زمان های 24، 48، 72 ساعت استخراج گردید. برای تعیین بهترین شرایط استخراج عصاره‌ها از روش سطح پاسخ استفاده گردید و عصاره گیری در شرایط بهینه صورت گرفت. نهایتا از عصاره های استخراجی در شرایط بهینه غلظت‌های ppm 600، 400، 200 تهیه گردید و تاثیر آن ها بر پروتواسکولکس های زنده استحصالی از کیست های هیداتید کبد گوسفند و بز از کشتارگاه همدان بررسی گردید. نتایج نشان داد عصاره خوشاریزه حاصل از 24 ساعت استخراج با اتانول خالص (100%) در زمان های 5، 15 و 30 دقیقه می تواند 100 درصد پروتواسکولکس ها را از بین ببرد. نتایج آزمایشات بیرون تنی (in vitro) حاضر پیشنهاد می دهد که عصاره اتانولی گیاه خوشاریزه می تواند به عنوان یک کاندیدای مناسب جهت استفاده در محیط های درون تنی (in vivo) استفاده شود.  

optimizing the extraction conditions (solvent concentration and extraction time) of aqueous, alcoholic and hydroalcoholic extractsof echinophora platyloba: antioxidant properties and its lethal effect on hydatid cyst protoscolex in laboratory condition

cystic echinocossosis (hydatidosis) caused by the larval stage of cestodes of the genus echinococcus is an important and prevalent zoonotic disease. in human patients, surgical removal of the cysts is the treatment of choice in many cases however, leakage of the larva (protoscoleces) during the surgery and formation of new cysts is a concern. presently, different solutions such as hypertonic saline and silver nitrate are used to inactivate the cyst-dwelling protoscoleces but each have some side-effects hence searching for novel protoscolicide formulations with high efficacy and low side-effects has been always in the focus. the aim of this study was to optimize the extraction conditions of echinophora platyloba, to evaluate antioxidant properties of the extracts and to assess their protoscolicical effects in vitro. for this purpose, hydroalcoholic extracts of echinophora platyloba were extracted in ethanol concentrations of 0, 50 and 100% and during 24, 48 and 72 hours. response surface methodology (rsm) was perform to estimate optimal extract conditions. finally, 200, 400 and 600 ppm concentrations of optimized extracts were tested on live protscoleces from sheep and goat livers collected from hamedan abbatoir. results showed that echinophora platyloba extract prepared with absolute ethanol in 24 hours could inactivate 100% of protoscolicess after 5, 15 and 30 minutes of exposure. this in vitro study suggest that ethanolic extract of echinophora platyloba can potentially be applied in vivo.