بهینه سازی استخراج ترکیبات فراسودمند از میوه نسترن کوهی جهت تولید مکمل غذایی

نسترن کوهی به عنوان یکی از گیاهان داروئی ارزشمند ایران، دارای اثرات سودمندی بر سلامتی انسان می باشد. برای تاثیرگذاری این گیاه بر سلامتی و ایجاد اثرات ضد التهابی (درمان بیماری)، دوز زیادی از این گیاه باید مصرف شود که به خاطر طعم و بافت گیاه، برای بیمار مشکل است. لذا هدف اصلی این تحقیق، تولید کنسانتره نسترن کوهی جهت افزایش میزان مواد موثره در عصاره جهت ارتقاء سطح سلامتی بود. در این راستا، تاثیر غلظت اتانول (20 الی 96 درصد اتانول)، نسبت حلال به ماده جامد (5 به یک الی 15 به 1 میلی لیتر بر گرم) و زمان استخراج (6 ‏‏24 ساعت) بر ترکیبات عصاره های استخراجی از نسترن کوهی بررسی شد تا بتوان تیمار با بیشترین میزان مواد موثره را ‏انتخاب نمود. نتایج حاکی از آن بود که افزایش نسبت حلال به ماده جامد موجب افزایش همه ترکیبات موثره گردید اگرچه زمان استخراج تاثیر معنی داری بر استخراج این ترکیبات نداشت. افزایش غلظت اتانول نیز موجب افزایش میزان فلاونوئید کل (tfc) و میزان کاروتنوئید کل (tc) و کاهش میزان فنول کل (tpc) گردید. بنابراین، برای افزایش مواد موثره، استخراج دو مرحله ای انتخاب شد تا هم بیشترین tc و tfc استخراج شود (در شرایط بهینه نسبت حلال به ماده جامد 14.94 میلی لیتر بر گرم، زمان 6 ساعت و غلظت اتانول 96%) و هم بیشترین tpc (در شرایط بهینه نسبت حلال به ماده جامد 15 میلی لیتر بر گرم، زمان 6 ساعت و غلظت اتانول 35.8%). درنهایت، عصاره های حاصله ترکیب شده و در دمای 45 درجه سانتیگراد و تحت شرایط خلا تغلیظ شدند و به روش خشک کردن انجمادی خشک شدند. بیشترین میزان  ترپنوئیدِ کل (8 درصد تری ترپنوئید نسبت به وزن پودر عصاره) نیز مربوط به عصاره حاصل از استخراج دو مرحله ای بود.

optimization of the extraction of the functional components of rosehip to produce food ‎supplement

rose hip (rosa canina l.), as a valuable medicinal herbs of iran, has beneficial effects on the human health. high dose of the rosehip should be used to be effective on the health and anti inflammatory activity, but it is difficult especially due to its flavor and texture. therefore, the main goal of the research was to produce rosehip concentrate to increase the bioactive components in the extract and promote the health. therefore, the effect of ethanol concentration (20 96%), solvent/solid (s/s) ratio (5:1 15:1 ml/g) and the extraction time (6 24 h) on the components of the extracted samples of rosehip was investigated to select the treatment with the highest bioactive components. the results indicated that increasing of the s/s ratio enhanced all of the components; although the extraction time hadn’t any significant effects on the extraction yield. increasing the ethanol concentration enhanced total flavonoid content (tfc) and total carotenoid (tc) and decreased total phenol content (tpc). therefore, to obtain the highest tc and tfc (at optimum condition including s/s ratio 14.94 ml/g, time of 6 h and 96 % ethanol) and highest tpc (at optimum condition including s/s ratio 15 ml/g, time of 6 h and 35.8 % ethanol) , two stages extraction was selected. finally, these two obtained extract were combined and concentrated under vaccum condition at 45 °c and then, freeze dried. the highest total triterpenoid content (8 % triterpenoid per weight of extract powder) was related to the two staged extract.