ارزیابی اثر روش‌های مختلف خشک کردن بر برخی صفات فیتوشیمیایی گیاه چوچاق (eryngium caeruleum trautv.)

فرآیند پس از برداشت گیاهان دارویی مانند خشک کردن، اهمیت زیادی در چرخه تولید این گیاهان دارد. جهت ارزیابی اثر روش‏های مختلف خشک کردن بر روی برخی صفات فیتوشیمیایی گیاه دارویی چوچاق، این مطالعه در اردیبهشت 1399 در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. گیاه چوچاق از باغات شهرستان نور در مرحله رویشی جمع آوری گردید. تیمارهای این مطالعه شامل خشک کردن در سایه اتاق با دمای حدود 3±25 درجه سانتی‎گراد و تهویه مناسب، آفتاب، آون در دمای 45 درجه سانتی‎گراد، آون در دمای 55 درجه سانتی‎گراد، آون در دمای 65 درجه سانتی‎گراد، آون خلا در دمای 45 درجه سانتی گراد، آون خلا در دمای 55 درجه سانتی گراد، آون خلا در دمای 65 درجه سانتی گراد، مایکروویو با توان 200 وات، مایکروویو با توان 500 وات و مایکروویو با توان 800 وات و همچنین گیاه تازه (تر) بودند. صفات میزان رطوبت بر مبنای وزن تر و خشک، زمان و سرعت خشک شدن، میزان اسید آسکوربیک، میزان پروتئین، میزان کربوهیدرات کل، میزان فنول و فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‏اکسیدانی مورد سنجش قرار رفت. نتایج نشان داد که روش‏های مختلف خشک کردن بر صفات فیتوشیمیایی تاثیر معنی­داری داشته­اند. کمترین زمان و بیشترین سرعت جهت خشک شدن نمونه‏های گیاهی مربوط به مایکروویو 800 وات بود. بیشترین مقدار اسید آسکوربیک (385/72 میکروگرم بر میلی‏گرم)، پروتئین (19/72 درصد)، فنول کل (147/19 میلی‏گرم گالیک اسید بر گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (50/96 میلی‏گرم کوئرستین بر گرم ماده خشک) و نیز فعالیت آنتی‏اکسیدانی (76/02 درصد) در گیاه تازه و پس از آن در تیمار خشک کردن با آون در دمای 55 درجه سانتی‏گراد مشاهده شد. بطور کلی این مطالعه نشان داد که بیشترین ترکیبات فیتوشیمیایی در گیاه تازه چوچاق یافت می شود و در صورت ضرورت نگهداری، خشک کردن گیاه در آون با دمای 55 درجه سانتی‏گراد توصیه می شود.

effect of different drying methods on some phytochemical traits of chuchak (eryngium caeruleum trautv.)

the post-harvest techniques of medicinal plants such as drying, is very important in their production cycle. the present study was carried out to evaluate the effect of different drying methods on some phytochemical traits of chuchak in the spring of 2020 based on the completely randomized design with three replications. the chuchak samples were collected in the vegetative stage from the gardens of noor city, iran. the drying treatments were shadedrying at room temperature (25±3 °c), sundrying, ovendrying (45, 55 and 65 °c), vacuum ovendrying (45, 55 and 65 °c), microwavedrying (200, 500 and 800 watts), and fresh samples. the studied traits were moisture content based on fresh and dry weight, drying time and speed, ascorbic acid content, protein content, total carbohydrate content, total phenol and flavonoid content and antioxidant activity. the results of the variance analysis showed the significant effect of drying methods on all studied properties of the samples (p≤0.01). the mean comparison showed that the minimum drying time and the maximum speed drying were related to the microwave (800 watts). the highest amount of ascorbic acid (385.72 µg/mg), protein (19.72%), total phenol (47.19 mg ga per 1 g dry matter), total flavonoids (50.96 mg quercetin per 1 g dry matter) as well as antioxidant activity (76.02%) was observed in the fresh plant and then in the ovendrying (55 °c).