ارزیابی فعالیت شیمیایی و اثر ضدقارچی اسانس‌ پنج انگشت (vitex agnus-castus) بر پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم و پنی‌سیلیوم ایتالیکوم عامل کپک‌زدگی میوه‌ پرتقال

اسانس‌های گیاهی بطور گسترده‌ای بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت کاهش سمیت قارچ‌کش‌های شیمیایی و آلودگی زیست‌محیطی بکار می‌روند. این مطالعه با هدف بررسی اثر ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت بر کپک‌های پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم و پنی‌سیلیوم ایتالیکوم عامل کپک‌زدگی میوه پرتقال انجام گرفت. اسانس گیاه پنج انگشت با کمک روش تقطیر با آب استخراج گردید و راندمان استخراج اسانس 0.95 درصد وزنی/وزنی بود. محتوای فنول و فلاوونوئید کل اسانس نیز بررسی شد و نتایج نشان داد که اسانس غنی از ترکیبات فنولی (mg gae/g 91.74) و فلاوونوئیدی (mg qe/g 52.32) می‌باشد. بررسی فعالیت ضد اکسایشی اسانس پنج انگشت نشان داد که این ترکیب زیست فعال بطور موثری قادر به مهار رادیکال‌های آزاد dpph ( μg/ml 48.62 ic50 =) و abts ( μg/ml 40.50 ic50 =) می‌باشد. فعالیت ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت در برابر کپک‌های پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم و پنی‌سیلیوم ایتالیکوم مطابق روش‌های دیسک دیفیوژن آگار، انتشار چاهک در آگار و حداقل غلظت مهارکنندگی/کشندگی بررسی شد و پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم نسبت به اسانس حساس‌تر بود و غلظت پایین‌تری از این ترکیب زیست فعال قادر به جلوگیری از رشد و یا از بین بردن این کپک بود. بطور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که اسانس گیاه پنج انگشت غنی از ترکیبات زیست فعال با قابلیت ضد اکسایشی و ضدقارچ قابل‌توجهی می‌باشد و می‌توان این ترکیب را بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت افزایش عمر انبارمانی محصولات غذایی بکار برد.

Evaluation of chemical activity and antifungal effect of Vitex agnus-castus essential oil on Penicillium digitatum and Penicillium italicum causing orange rot

Plant essential oils are frequently used as natural preservatives to decrease the toxicity of synthetic fungicides and environmental pollution. This study was aimed to investigate the antifungal effect of Vitex agnuscastus essential oil on Penicillium digitatum and Penicillium italicum causing orange rot. The essential oil of V. agnuscastus was extracted by the hydrodistillation method and the extraction yield was 0.95% w/w. The total phenol and flavonoids content of the essential oil were also measured and the results showed that the essential oil is rich in phenolics (91.74 mg GAE/g) and flavonoids (52.32 mg QE/g). The evaluation of antioxidant activity of the V. agnuscastus essential oil showed that the bioactive compound is able to effectively scavenge DPPH (IC50 = 48.62 mu;g/mL) and ABTS (IC50 = 40.50 mu;g/mL) free radicals. The antifungal activity of the V. agnuscastus essential oil was evaluated against P. digitatum and P. italicum, based on disk diffusion agar, well diffusion agar, and minimum inhibitory/fungicidal concentration methods. And P. digitatum was more sensitive to the essential oil and lower concentration of the bioactive compound was able to inhibit the growth of or kill the species. In general, the results of this study showed that the V. agnuscastus essential oil is rich in bioactive compounds with remarkable antioxidant and antifungal activities, and it could be applied as a natural preservative to increase the shelflife of food products.