بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره بره موم و اثر آن در جلوگیری از اکسیداسیون روغن آفتابگردان

بره موم یک ماده صمغی جمع آوری شده توسط زنبور عسل از منابع گیاهی مختلف است. هدف از این تحقیق، ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره بره موم در روغن آفتابگردان طی زمان نگهداری بود. در این پژوهش، ابتدا ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی، متانولی و آبی بره موم با استفاده از روش dpph ارزیابی شد. نتایج نشان داد که عصاره متانولی بره موم بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی را داشت. سپس غلظت های مختلف عصاره متانولی (٠، /5 و ١ درصد) به روغن آفتابگردان اضافه شده و به مدت ٦٠ روز در دمای ٢٥ درجه سانتی گراد نگهداری شدند. برای مقایسه عصاره بره موم با آنتی اکسیدان های صنعتی، روغن آفتابگردان بازاری حاوی tbhq نیز تهیه شده و همراه نمونه ها نگهداری شد. در طی زمان نگهداری، هر ٢٠ روز یک بار، اندیس های پراکسید (pv)، اسید تیوباربیتوریک (tbars) و اسیدی اندازه گیری شدند. داده های حاصله با استفاده از طرح کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که افزودن آنتی اکسیدان به روغن آفتابگردان منجر به کاهش اندیس های pv، tbars و اندیس اسیدی نمونه ها شد. از این نظر، غلظت ١ درصد عصاره متانولی بره موم کارآمدتر از غلظت ٥/٠ درصد و آنتی اکسیدان سنتزی بود. در طی زمان نگهداری، مقادیر اندیس های اکسیداتیو نمونه ها به تدریج افزایش یافت. در همه زمان های مورد مطالعه، بالاترین میزان اکسیداسیون مربوط به روغن خام بود. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که اختلاف معنی داری بین امتیازات طعم، رنگ و پذیرش کلی روغن حاوی عصاره بره موم و روغن آفتابگردانِ بازاری وجود نداشت، اما امتیاز مربوط به بو روغن حاوی عصاره بره موم کمتر از روغن بازاری بود. این گونه به نظر می رسد که عصاره متانولی بره موم دارای فعالیت آنتی اکسیدانی است که می توان از آن به عنوان یک آنتی اکسیدان در روغن و محصولات بر پایه روغن طی زمان نگهداری استفاده نمود.

Study on the antioxidant activity of propolis extract and its effect on the oxidation of sunflower oil

Propolis is a resinous substance collected by honeybees from various plant sources. This study was aimed to evaluate antioxidative activities of propolis extract in sunflower oil during the storage period. In this study, the antioxidant capacities of the propolis extracts (ethanol, methanol and aqueous extracts) were determined initially using DPPH and the best extract was selected to add to oil. The results stated that the methanolic extract of propolis had the highest antioxidant activity. Then, different concentrations of methanolic extract (0, 0.5 and 1 percentage) were added to sunflower oil and incubated for 60 days at 25°C. To compare the propolis extract with synthetic antioxidants, commercial sunflower oil containing TBHQ was prepared and incubated, too. Peroxide values (PV), acidity index and thiobarbituric acidreactive substances (TBARS) levels were measured every 20 days during the period of the study. The abtained data were analysed using completely randomized design. Results showed that the addition of antioxidant to sunflower oil lead to decrease of PV, TBARS and acidity values of samples. In this respect, 1% methanolic extract of propolis was more potent than the 0.5% extracts and synthetic Antioxidant. During storage, the amounts of oxidative indexes of samples were increased gradually. The highest amount of oxidation was observed for crude oil. The sensory results showed no significant different between flavor, color, and overall acceptance scores of oil with propolis extract and commercial Sunflower oil, but the score of odor of oil with propolis extract was lower than the commercial oil. It seems that methanolic extract of propolis is a potent antioxidant, which makes it a potential antioxidant for oil and oily products during storage.