بررسی اثر اشعه گاما بر کیفیت میکروبی و ویژگی حسی چهار رقم پسته در طول مدت نه ماه انبارداری در استان کرمان

آلودگی پسته به آفلاتوکسین یکی از معضلات تولیدکننده‌های پسته است و پسته در بین تمام محصولات کشاورزی، یک خطر بالای آلودگی به آفلاتوکسین را دارد. در ایران بیشینه سطح قابل‌قبول، برای آفلاتوکسین b1و آفلاتوکسین کل8 و 10 پی پی بی به ترتیب است. یکی از راه‌های جلوگیری از تولید این سم خطرناک، امکان عدم رشد قارچ‌های مولد آفلاتوکسین و به دنبال آن تولید نشدن سم آفلاتوکسین است. برای این منظور چهار رقم پسته استان کرمان از اداره استاندارد با تاییدیه نداشتن آفلاتوکسین، تهیه و پس از آغشته شدن با غلظت مناسبی از اسپور قارچ آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس، بسته‌بندی و در سازمان انرژی اتمی ایران مورد پرتودهی گاما در دزهای 3و 5 و9کیلو گری قرار گرفتند. طبق نتایج به‌دست‌آمده، با افزایش دز پرتودهی، حذف اسپور قارچ‌های مولد آفلاتوکسین، افزایش یافت و در طول انبارداری تا 9 ماه هم امکان رشد فراهم نشد به‌طوری‌که میزان آفلاتوکسین اندازه‌گیری شده صفر گزارش‌شده است. در نمونه‌های شاهد علاوه بر رشد اسپور قارچ،که کاملاً در ظاهر قابل‌مشاهده بود، میزان تولید آفلاتوکسین هم به میزان خیلی زیادی گزارش‌شده است که از استاندارد خارج است. ارزیابی حسی نشان داد که تا دز 5 کیلو گری تغییر غیرقابل قبولی در طعم پسته‌ها ایجاد نشد و بین تیمار شاهد و تیمارهای پرتودیده تا 5 کیلو گری هیچ اختلاف معنی‌داری وجود نداشت(p<0/05). نتیجه‌گیری کرد که میزان دز مناسب پرتوگاما برای حذف اسپور قارچ‌های مولد آفلاتوکسین و طعم مناسب پسته 5کیلو گری است.

The effects of gamma irradiation on microbial quality and sensory characteristic of four pistachio cultivars during nine months of storage at Kerman

Aflatoxin contamination is one of the main problems for producers, and when compared with other farm produce, pistachio has the highest risk of aflatoxin contamination. In Iran, the maximum acceptable levels of aflatoxin B1 and total aflatoxin are 8 and 10 ppb or nanograms per grams respectively. One way to prevent this dangerous poison is to provide a situation in which there is no possibility for aflatoxin generator fungi to grow. To this end, four aflatoxinfree pistachio cultivars, grown in Kerman, were taken from the Institute of Standards and Industrial Research of Iran. Following the impregnation with the Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus fungal spores were packed and gamma irradiated in 3, 5, and 9kilo gray doses at the Atomic Energy Organization of Iran. The results revealed that the increase in radiation dose resulted in removal of aflatoxin generator fungi, and there was no possibility for their growth during the 9month storage period, thus the aflatoxin production was reported to be zero. In the control sample, however, the fungal spore increased, and the aflatoxin production was reported to be higher than the standard. Sensory evaluation revealed that there was no marked change in the pistachios’ taste up to the 5kilogray dose, and there was no significant difference between the control sample and up to the 5kilogray irradiated treatments (p<0/05). It is concluded that the proper amount of gamma radiation dose to remove aflatoxin generator fungal spore, and yet let the nuts maintain a proper taste, needs to be 5 kilogray.