ایدئولوژی، فناوری، و معماری؛ از شکلِ سازه تا فرمِ معماری در گذر از روم باستان به ایتالیای عصر رنسانس و باروک

رشد روزافزون فناوری همۀ ارکان زندگی بشر را دستخوش تحول کرده است و در این میان معماری نیز، تحت لوای دستیابی به پایداری، تجربیات فناورانه جدیدی را کسب می‌کند. گرچه برخی تئوری های نوظهور در حوزۀ طراحی در ایجاد پشتوانۀ فکری لازم برای چنین تجربیاتی تلاش کرده اند، با این حال پاسخ‌گو بودن آثار معماری حاصل از چنین روش‌هایی، به‌ویژه در حوزه های فرامادی زندگی آدمی، محل بحث است. از این رو، در این تحقیق به راستی‌آزمایی دو نمونه از جدیدترین این تئوری ها پرداخته می‌شود، در این نمونه‌ها بر استقلال فرم معماری از فرهنگ های محلی و یا گسست ذاتی میان فرم و عملکرد در معماری تاکید می‌شود. در بخش اول مقاله با معرفی این نظریات، پیدایش آن‌ها به ‌مثابۀ نتایجی از گسست میان معماری و مهندسی، ریشه یابی و بر فواید واکاوی ریشه های تاریخی ارتباط میان فناوری و معماری تاکید می‌گردد. در بخش دوم مقاله صحت نظریاتِ تک بعدگرایانۀ اخیر و نتایج حاصل از اعمال آن‌ها ارزیابی می‌شود. بدین منظور با روش تحقیق تفسیری‌ـ تاریخی و با مطالعۀ سیر تحول معماری مذهبی راه یافته در مرزهای امروزین کشور ایتالیا، در سه بازۀ زمانی روم باستان، رنسانس، و سپس باروک چگونگی ارتباط میان ارکان فکری جامعه و فناوری ساخت برای تولید فرم تحلیل و کارکرد آثار معماری در محیط طبیعی و در دل جریانات اجتماعی ارزیابی می‌شود. در این تحقیق برهم کنش سازنده میان فناوری ساخت و ایدئولوژی را در خلق معماری نمایش داده و این‌گونه بر کاستی‌های نهان در نظریات فناورانۀ معاصر در حوزۀ طراحی تاکید می‌شود.