تحلیل فضایی قابلیت پیاده‌ روی مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 شهر تهران

قابلیت پیاده‌روی یک مفهوم برجسته و نوپا در ادبیات محیط انسان ساخت و سلامت عمومی است، که آن را سنجه ای برای تعیین درجۀ زیرساخت محله در تشویق شهروندان به پیاده‌روی تعریف می‌کنند. تاکنون مطالعات بسیاری در زمینۀ میزان تحرک فیزیکی شهروندان و قابلیت پیاده‌روی انجام شده است؛ اما در اغلب آن ها رابطۀ ویژگی های محیط فیزیکی و میزان پیاده‌روی در مقیاس محله ای بررسی شده است. در اندکی نیز قابلیت پیاده‌روی محدوده ای معین از شهر (مقیاس میانی) را ارزیابی ذهنی کرده‌اند. با توجه به اهمیت بالای شناخت وضع موجود قابلیت پیاده‌روی در سطح شهر، به منظور توسعۀ شبکۀ دسترسی پیاده و در فقدان روش مناسب در این زمینه، پژوهشگران در این پژوهش به دنبال عرضۀ روشی مناسب برای ارزیابی عینی و تجزیه‌وتحلیل کمّی مکان‌دار قابلیت پیاده‌روی، با قدرت تفکیک بالا، برای شبکۀ دسترسی در مقیاس میانی هستند. به این منظور، ابتدا پایگاه دادۀ جغرافیایی برای منطقۀ 6 شهر تهران، برای مطالعۀ موردی، گردآوری و تهیه شد. سپس پیشینۀ تحقیق و ادبیات پژوهش مرور و معیارهای موثر بر قابلیت پیاده‌روی انتخاب گردید. همچنین برای هر یک از معیارها با استفاده از روش‌های تحلیل شبکه و یا آمار فضایی، لایه های اطلاعاتی تهیه گردید. سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی، این لایه ها وزن‌دهی شد. در نهایت لایه های اطلاعاتی تلفیق و نقشۀ قابلیت پیاده‌روی برای کل منطقۀ 6 شهر تهران تهیه و شاخص قابلیت پیاده‌روی به تفکیک محلات برآورد گردید. بر اساس نتایج به دست‌آمده، از روش‌های تحلیل مکانی، مانند روش‌های موجود در آمار فضایی و تحلیل شبکه، می توان به طور موثری برای ارزیابی عینی قابلیت پیاده‌روی در مقیاس میانی استفاده کرد.