جایگاه سازمان فضایى در طراحى شهرى

>شهرها همانند یک سیستم منسجم و یکپارچه وحدت و انتظام درونى دارند. این انسجام و اتصال همواره موجب برقرارى جریان فعالیت و فعل و انفعالات درونى سیستم مى شود. لیکن چیدمان عناصر و فضاهاى عمومى در قالب یک الگوى فضایى منسجم ضمن معنى بخشى به ادراک آن، عامل ایجاد حیات شهرى و جریان زندگى درون سیستم است. این بعد از انسجام فضایى شهر، متفاوت از بعد عملکردى و اقتصادى آن، بعد ماهوى از نظم فضایى را تشکیل مى دهد که در ذهن شهروندان نقش بسته و الگوى فضایى را معنى مى بخشد. اما خارج از مراودات بازار کار و مصرف، عملکرد الگوى فضایى شهر ابعاد کیفى و ماهوى دارد، که حضور زندگى و حیات شهرى را در درون این سیستم تضمین مى کند. این الگوى فضایى کلیت استخوان بندى آن براى شهروندان قابل ادراک است و هویتى ویژه را معنى مى بخشد. مهم ترین بخش از نظام تصمیم سازى در خصوص طراحى شهرى،دستیابى به سیاست هاى استراتژیک در زمینه چیدمان فضایى شهر است. در این مقاله سازمان فضایى یکى از ابعاد ماهوى کیفیت محیط و همچنین تکنیک و ابزارى در مقیاس کلان و استراتژیک براى سازمان بخشى به الگوى فضایى شهر است. مقاله شامل سه بخش اصلى است؛ بخش نخست، معرفى است که طى آن ابتدا به مفهوم چیدمان مکان هاى شهرى از منظر « فضایى محتواى سازمان » سالینگاروس و هیلیر پرداخته مى شود و در ادامه اهمیت و جایگاه محور مجهز در چیدمان فضا و پیکربندى عناصر استخوان بندى فضایى شهر مطرح گردیده است و نهایتاً دیدگاه هاى بیل اریکسون درخصوص آرماتور شهرى و اهمیت این پدیده در نظم دهى به استخوان بندى فضایى مطرح شده است. بخش دوم، معرفى « عناصر سازمان فضایى » است، آن گونه که، لینچ، اریکسون، و بیکن مطرح مى کنند و طى یک جمع بندى از بین عناصر موثر در شکل دهى، به پدیده سازمان فضایى شهر پرداخته شده است. سازمان دهى یک روش مدیریت و راهبرى، الگوى فضایى شهر و در قالب یک فرایند تدریجى و ادوارى، مهم ترین ابزار دست طراحى شهرى در بخش سوم بیان شده است.