کاربرد روش چیدمان فضا در ارزیابى طرح هاى توسعه شهرى نمونه مطالعاتى: طرح جامع جدید کلان شهر تهران و طرح تفصیلى مناطق شهردارى تهران (منطقه 19)

امروزه یکى از عمده ترین مشکلات در شهرها ناشى از آن است که، تجربه حاصل از حضور افراد در فضاهاى معمارى و شهرى، سازگارى و هماهنگى مناسب با ساختارهاى اجتماعى حاکم بر جوامع مرتبط را ندارد. حال پرسش اساسى اینجا است که چه مجموعه دلایلى باعث مى شود ساختار فضایى سیستم هاى پیچیده شهرى جواب گوى نیازها و مطالبات افراد آن جامعه نباشد. به منظور بازشناسى این پرسش مى بایستى روابط میان « ساختار فضایى » و « ساختار اجتماعى » سیستم هاى شهرى بررسى شود.نظریه « چیدمان فضا »، منظرى جدید براى مبحث ریخت شناسى فضاهاى معمارى و شهرى پیش روى معماران و طراحان شهرى گشوده است. « چیدمان فضا » مدلى از تحلیل شهر مى دهد که طراحان و تصمیم گیران را در فرایند طراحى قادر مى کند، قبل از دادن راه حل نهایى و اجراى طرح، پیامد اقدامات خود را، بر روى رفتارهاى احتمالى در فضاهاى شهرى پیشنهادى، مشاهده کنند. روش چیدمان فضا ابزارى است براى طراح که او در فرایند طراحى شهرى به طور « تعاملى »از آن استفاده مى کند. پدیدآورندگان این نظریه نگاهى اجتماعى به آثار هنرى در کل، و فضاهاى معمارى و شهرى به طور خاص، دارند. پژوهشگر به منظور پاسخ به پرسش مذکور، علاوه بر بازشناسى مفاهیم و پایه هاى نظرى جنبش چیدمان فضا، با انتخاب نمونه مطالعاتى تهران در مقیاس کلان شهر و منطقه 19 شهردارى تهران در مقیاس منطقه شهرى، سعى در معرفى چگونگى به کار گیرى این روش و بررسى کاربردها و سودمندى هاى آن در فرایند تهیه طرح هاى توسعه شهرى دارد. بدین منظور، تحلیل «هم پیوندى کلى» مورفولوژى شهرى کلان شهر تهران و منطقه 19 شهردارى به کمک استفاده از« نقشه محورى»  صورت پذیرفته است. هدف از کاربرد این روش، تشخیص و مطالعه مجموعه اى از هم پیوند ترین فضاهاى شهر تهران (هسته هم پیوندى) است. به عبارت دیگر به کمک روش استخوان بندى» چیدمان فضا مى توان هم پیوند ترین فضاهاى شهر تهران را ودل «استخوان بندی فضایی شهر» کرد. در این راه از امکانات و محدودیت هاى قابل توجهى در استفاده هر چه بیشتر از این روش سخن گفته شده است. با تامین شرایط و امکانات مناسب مى توان از این روش در پیشبرد اهداف طرح هاى شهرسازى و معمارى استفاده کرد.