آسمان به مثابه منظره؛ بررسى ارجحیت دید به آسمان از پنجره

در دهه هاى اخیر، در شیوه هاى رایج ساخت وساز در کلان شهرهایى چون تهران و ضوابط و مقرراتى که در امر معمارى و شهرسازى ملاک عمل بوده اند از عملکرد « دید » پنجره و منظره قابل رویت ، آن غفلت شده است. به طورى که، دید پنجره بسیارى از آپارتمان هاى مسکونى محدود به عناصر ساخته شده است، و از دید به منظره اى طبیعى و حتى دید به آسمان محروم هستند. اما محققین از یک سو، بر لزوم ارتباط ساکنین مناطق شهرى با طبیعت در داخل محیط هاى زندگى تاکید مى کنند و از سوى دیگر، از اهمیت پنجره ها در محیط زندگى، و از نقشِ تاثیرگذار محتواى دید آنها سخن مى گویند. شواهد فراوانى بر ارجحیت قوى دید به منظره طبیعى بر منظره ساخته شده از پنجره دلالت دارد و پنجره با دید طبیعى را، به ویژه براى ساکنین آپارتمان ها، امرى ضرورى مى نماید. در این مقاله که با توجه به محدودیت پنجره آپارتمان هاى مسکونى به عناصر ساخته شده نگاشته شده است، منظره طبیعى بالقوه آسمان را در محتواى پنجره به پرسش گذارده و با عنایت به شکاف موجود در ادبیات ترجیحات منظر درباره دید به آسمان از پنجره، به مطالعه جایگاه آن در ترجیحات منظر و پسندیدگى آن از سوى مردم پرداخته مى شود. همچنین، ارجحیت/ عدم ارجحیت دید به آسمان بر منظره ساخته شده از پنجره آپارتمان هاى مسکونى در شهر تهران بررسى مى شود. در این مطالعه از دو روش پیمایش ادبیات و پیمایش میدانى بهره گیرى مى شود.