تداوم معمارى مذهبى ساسانى در مسجد تاریخانه دامغان تحلیل مقایسه اى آتشکده تپه حصار و مسجد تاریخانه دامغان

بسیارى از محققان عرصه معمارى بر اهمیت مبجث تداوم درمعمارى ایرانى تاکید دارند. معمارى ایران بنا بر نظر برخى از محققان و ایران شناسان حاصل تداوم تاریخى تمدن ایرانى است و مى دانیم که این معمارى در قرون اولیه اسلامى و به ویژه با تمرکز بر ساختن مساجد، رشد و شکوفایى قابل ملاحظه اى مى یابد. در مطالعه تاریخ معمارى ایران، تحقیق درباره معمارى مساجد اهمیت بسیارى دارد.در این نوشتار به تبیین تداوم معمارى ایران در طول تاریخ تمدن ایران پرداخته مى شود . سپس شواهد این تداوم به مقایسه کاخ آتشکده ساسانى تپه حصار و مسجد تاریخانه دامغان و بررسى نکات اشتراک وافتراق آن ها جستجو و بعد با بررسى نظرات محققان موافق و مخالف،در فهم میزان سهم معمارى ساسانى و شیوه ساخت کاخ آتشکده تپه حصار در ساخت مسجد تاریخانه دامغان سعى مى شود .در مسیر تحقیق با مرور وضعیت اجتماع ى فرهنگى ایران در قرون اولیه اسلامى و چگونگى رابطه ایرانیان با مساجد ساخت هشده در جهان اسلام،بستر روشنى از نقش ایرانیان و هنر ایرانى در معمارى و هنر اسلامى گشوده م ىگردد و سپس با مطالعه و رجوع به گزار شهاى باستا نشناسانى، که درحفار ىهاى آتشکدهه تپ هحصار و مسجد تاریخانه دامغان حضور داشت هاند، به بررسى و توصیف دیدگا ههاى محققان مختلف در خصوص این دو بنا پرداخته م ىشود.سپس با توجه به جدول مقایسه تطبیقى عناصر کالبدى کاخ آتشکده تپه حصار ومسجد تاریخانه دامغان نتیجه گیرى مى شود که این مسجد ویژگى هاى مشترک بسیارى باآتشکده تپه حصار دامغان دارد و مى توان آن را تداوم معمارى ایرانى به شمار آورد، که با توجه به تغییر عملکرد و با استفاده از عناصر معمارى ساسانى تغییر شکل در فضاى معمارى مشاهده مى شود .همان طور که مسیر تحقیق توضیح داده شده، از روش تحقیق موردى با رویکرد تفسیرى تاریخى و سپس تحلیل مقایسه اى استفاده شده است.