بررسی قابلیت روش تحقیق کیو در شناسایی و اولویت‌بندی وجوه موثر بر طراحی مسکن روستایی، نمونۀ موردی: روستای جیلان‌آباد از توابع اصفهان

اعمال انسان‌ها تابع ذهنیت آن‌ها در خصوص یک موضوع است. ارزش‌ها و به تبع آن تصمیمات و اقدامات با تغییر ذهنیت افراد تغییر می‌کنند. وجوه موثر در طرح و ساخت مسکن به شکل یک سری محدودیت ها، امکانات، خواسته ها، و نیازها در ذهن روستایی تاثیر می‌گذارد و منجر به تصمیم‌گیری‌های وی در شکل و روش احداث مسکن می شود. بنا بر این ذهنیت از یک طرف برآیند وجوه موثر و از طرف دیگر منشا تصمیمات اجرایی افراد در مورد مسکن است. لازم است تا با کاویدن ذهن افراد، با ماهیت ریشۀ اعمال، به وجوه موثر در تشکیل ذهنیت نیز دس یابیم. این ذهنیت ها در مناطق مختلف و برای افراد مختلف متفاوت است. خطای معماری و طراحی نیز در بسیاری از موارد، به دلیل عرضۀ راهکارهای مشابه برای افراد بسیاری، بدون توجه به ویژگی ها و ذهنیت های فردی آن‌ها، اتفاق می افتد. این پژوهش با معرفی روش کیو و ویژگی ها و مراحل انجام آن، قابلیت استفاده از این روش در شناسایی و اولویت بندی وجوه موثر بر طراحی مسکن روستایی را در یک روستای نمونه مورد سنجش قرار داد. روش تحقیق کیو، در کنار سایر تلاش‌های معماران برای دسترسی به مکنونات ذهنی کاربران طرح معماری، قابلیت‌هایی دارد. نتیجه اینکه، با استفاده از روش کیو می‌توان میزان اهمیت وجوه موثر در طرح مسکن در یک روستا را از زاویۀ ذهن روستاییان مشخص کرد. همچنین ذهن کاوی منجر به استخراج برخی وجوه و دغدغه های ذهنی موثر در رفتارهای مرتبط با احداث مسکن مردم یک روستا می شود که توجه به آن نتایج مطلوبی را به دنبال خواهد داشت. تحقیق حاضر بر سنجش قابلیت‌های کاربرد روش کیو متمرکز است و هدف در آن کشف نیازهای نمونۀ موردی تحقیق نیست، ولی آنچه در حاشیه و در خصوص نمونۀ مذکور حاصل شد، بیانگر وجود دو عامل مهم در مسکن روستایی روستای جیلان آباد از توابع اصفهان است. گروهی از روستاییان به دنبال سرپناه و حداقل ها و خانه ای با متراژ کم هستند و با محدودیت‌های قانونی درگیرند. در مقابل، گروه دیگر، به دنبال جایگاه اجتماعی و شاخص شدن در روستا، دغدغۀ احداث طبقات بیشتر برای مسکن را دارند و عناصر سمبلیک را برای تعبیه در نمای خانه جستجو می کنند.