کاربرد ریتم‌های شهری در فرایند طراحی فضاهای شهری نمونۀ‌ موردی: فضاهای شهری محله جلفای اصفهان

فضای زندگی انسان‌ها، تحت تاثیر بعد زمان، ویژگی‌های متفاوتی به خود می گیرد. این ویژگی‌ها که یا به صورت بازگشت‌کننده و یا بازگشت‌ناپذیر هستند، در غالب ریتم‌های شهری، بر روی چگونگی استفاده از فضا تاثیر می گذارند. ریتم‌های شهری ردپایی از زمان در فضا هستند و در غالب فرم های پیچیده، به منزلۀ جنبه ای از عناصر ریتمیک طبیعت، مردم، فضا، و روابط پویای بین آن ها تجربه می شوند و در دو دستۀ کلی ریتم‌های فضایی و ریتم‌های زندگی روزمره تقسیم می شوند.با توجه به اهمیت شناخت نیاز استفاده کنندگان در فرایند طراحی و خلق فضاهای کارآمد، در این پژوهش معرفی ریتم‌های شهری و روش‌شناسی استفاده از آن ها، به منظور شناخت مسائل و مشکلات فضاهای شهری، با رویکردی پدیدارشناسانه، در بازه های زمانی مختلف، هدف قرار گرفته است. در انتها، فضاهای شهری محلۀ جلفای اصفهان، واحدهای پایه تحلیل گشته و با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل ریتم‌های شهری، بررسی شده‌اند. بدین ترتیب با هدف انجام پژوهشی کاربردی و به روش توصیفی‌ـ تحلیلی، با درنظر گرفتن ریتم هفته با کارکرد بازۀ مورد بررسی در فصل تابستان، اطلاعات مورد نیاز به شیوۀ مداخله گر از طریق مصاحبه و ثبت تخصیص زمانیافراد، و همچنین شیوۀ غیرمداخله گر، از طریق تحلیل قرارگاه های رفتاری، با مشاهدۀ ساده و عکس‌های تهیه‌شده و نتایج حاصل با استفاده از روش سوات، تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که وجود ریتم‌های اجتماعی و فرهنگی متنوع در محلۀ جلفا عامل جذب جمعیت از سایر نقاط شهر به آن شده و باعث ایجاد قرارگاه های رفتاری مختلف، برخوردهای اجتماعی از پیش تعیین‌نشده و تشکیل خاطرۀ جمعی شده است. مجموع ریتم‌های زندگی روزمره، به‌همراه ریتم‌های فضایی، که در قالب روابط مکمل و متضاد یک مجموعه چندریتمی را تشکیل داده اند، بر ادراک و تصویر ذهنی افراد از فضا تاثیر می‌گذارند و به صورت یکی از عناصر تشکیل دهندۀ محیط بر هویت آن محل نقش دارند.