فهم تجربه‌ تغییر یکباره‌ مکان؛ حس مکان ساکنان و کسبه‌ خیابان پیاده‌راه شده‌17 شهریورتهران

ثبات نسبیِ مکان‌ها برای فرد نیز حس ثبات، آشنایی و پیش‌بینی‌پذیر بودن محیط زندگی‌اش و درنتیجه حس امنیت درپی دارد. و بر عکس، تغییرات سریع مکان، وقتی خارج از کنترل فرد رخ می‌دهند می‌تواند سلامت روانی او را به خطر بیندازد. تغییراتی که درپی طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان 17 شهریور رخ داده نیز برای ساکنان و کسبه‌ی این خیابان یکباره و بدون دخالت ایشان بوده است، به‌گونه‌ای که زندگی جاری در بافت پیرامون این خیابان هنوز دوره‌ی التهاب پس از تغییرات را پشت سر نگذاشته است. در این پژوهش با رویکرد پدیدارشناسی و تلاش برای یافتن پاسخ این سوال بوده است که مردمی که زندگی‌شان با این خیابان گره خورده، تغییرات یکباره‌ی آن را چگونه تجربه و طی می‌کنند و ابعاد شکل‌دهنده‌ی تجربه‌ی ایشان کدام است؟ این پژوهش با اتکاء بر روش پژوهش نظریه‌ی زمینه‌ای، به تفسیر توصیف‌هایی پرداخته است که طی مصاحبه با 20 نفر از ساکنان و کسبه‌ی مستقر در خیابان 17 شهریور و بر اساس پرسشنامه‌ای باز به‌دست آمده است. اعتبار مکان، سرانجام مکان، برجسته‌سازی هدفمند، تعمیم‌ حس مکان، و حضور «آن‌ها» 5 مقوله‌ی به دست آمده هستند که تجربه‌ی ‌شرکت‌کنندگان را توصیف می‌کنند و در چارچوب مدلی پارادایمی، فرایند شکل‌گیری تجربه‌ی ابهام در همگانی بودن مکان مقوله‌ای هسته‌ای را تعریف می‌شوند. یافته‌های این پژوهش اهمیت بُعد سیاسی تغییرات را در کنار ابعاد فضایی و زمانی در حس مکان ساکنان و کسبه نمایان می‌کند.