مبانی معرفت شناسی ذن

اگر هنر را بازتابی از فرهنگ و بیانی از مجموعه ذهنیت ها و اندیشه های بشری بدانیم ، وجهی از ان تابع زمان و مکان است ،و وجه دیگر آن فرازمانی و فرا مکانی است . به عبارت دیگر هنر در ذات خود یک زبان جهانی است و اگر باور داشته باشیم که هنر زاده عملی خلاقه است ، زبان جهانی هنر وابسته به نفس خلاقیت است که به عبارتی تکرار و تناظر یک عمل خدای است . بنابراین انسان در هر خلاقیت هنری ، مرتبه ای از مراتب آفرینش را تجربه می کند . از این رو هنر که در غایت خودکاری خدایی است از یک بعد معنایی و یک وجه قدسی بر خوردار است .شناخت هنرها در فرهنگ های کهن سنتی وابسته به دریافت رمز خلاقیت در آن هاست . این مرز در هنرهای سنتی ، مانایی و تکرار است . معانی و بنیان های ثابت و همیشگی در پس صورت ظاهر هر آنچه تلقی هنر از آن می شود ، به مثابه روح و عامل وجودی و حیاتی اثر است .ما در شناخت هنر سنتی ژاپن گامی فراتر از دیدگاههای رایج وصفی تاریخ هنر نگاری یا حتی تحلیل های مرسوم مبتنی بر نظریه های تاریخ اجتماعی هنر بر می داریم . زیرا شناخت هنر سنتی ، فقط به کمک مرتبط شدن یا بینش ترکیبی حاکم بر جوامع سنتی امکان پذیر است . شناختی که در عرصه یک تحقیق انسان شناختی بیش و پیش از هر چیز مرتبط با باورهای ستی شناختی و مبانی معرفت شناختی جوامع کهن است .در هنرهای سنتی بحث معنا و معنویت محور شناخت آثار و این شناخت نیازمند روشی کیفی ، ساختار گرا و کل نگر ، متکی بر تاویل (هرمنوتیک )اساطیر و باورهای جوامع است . ورود به مبحث باورها مستلزم آشنایی با زمینه های معرفت شناختی هر جامعه است و ما را در عرصه ای ژرفتر قرار می دهد ، عرصه امر قدسی که جز با بینشی درون نگر و از دریچه دل !دریافتنی نیست . هنر ژاپنی (قدیم و جدید ) را باید در عرصه امر قدسی تاویل کرد.تحقیق در عرصه فرهنگ و هنر ژاپن معطوف به عوامل اعتقادی است و از میان مکاتب مختلف ، مکتب ذن بیش از همه در این عرصه نقش داشته است .