نظریه مهندسی اجتماعی، نگرشی نو به تحقق پذیری در طرح های شهری با الگوی شمسه نوسازی

موضوع برخورد با بافتهای فرسوده و ساما ندهی آن طی سالهایاخیر به مسیله اصلی شهرسازی و معماری کشور تبدیل شده است وطر حهای ساما ندهی، نوسازی، و بهسازی بافتهای فرسوده در این سا لها فزونی گرفته است. این طرح ها در عین دارا بودن مبانی نظری قابل قبول و همگام با مفاهیم روز جهانی، کارای یشان را از دست داده اند و فاقد چارچوب و ضمان تهای اجرایی هستند. پرسشی که دراین میان مطرح می شود دلایل ناکامی و راه ح لهای تحقق پذیری طر حهای شهری است و این که آیا را هکارهای جدیدتر و یا بومی برای اجرایی شدن طرح های شهری وجود دارد؟ انگیزه و تالیف این مقاله حول سه محور به این شرح است: ?( موضوع باف تهای فرسوده شهری نه تنها مسیله اصلی پایتخت، بلکه مشکل شهرهای دیگرکشور نیز هست و به مسیله ای ملی تبدیل شده و اکنون بیش از هر وقت دیگر نیازمند یک نظریه شهرسازی مشارکتی است، زیرا به رغم تهیه طر حهای مختلف طی سالیان گذشته عملاً این طر حها در مرحله اجرا متوقف شده و در صورت انجام نیز به صورت موردی ومحدود بوده و قابل تعمیم به سایر مناطق نبوده است. ?( یک دهه تجارب نظری و عملی نگارنده در حوزه مدیریتی شهرداری منطقه یک )شمیران( می تواند برای مدیران و محققان دیگر مناطق شهری یک تجربه علمی و عملی برای دستیابی به الگوهای ساخت وساز سالم در محلات و شهرهای وطن اسلامی شود. ?( عرضه تلخ و شیری نهای تجربی م یتواند سبب پای هگذاری مسیری صالح برای نسل جوان متخصص، دانشجویان، و محققان این رشته باشد تا از این رهگذر توان خلق اثردر نسل جوان افزایش یابد.اکنون پس از یک دهه تجربه شهرسازی کشور فرصتی مناسب برای تبادل نظرهاو تجربیات در حوزه مطالعات نظری، برای پ یریزی نظریه شهرسازی مشارکتی در ساما ندهی بافتهای فرسوده شهری، فراهم آمده است. نظریه پیشنهادی در این تحقیق مبتنی بر ایده مشارکت مردمی، از طرح تا اجرا است. اعتقاد به مشارکت مردمی و جلب همکاری ساکنان از طراحی تا اجرای طرح های شهری،ناشی از تجارب ده ساله در روند تهیه طر حهای بافت های فرسوده شهری منطقه یک )شمیران( شامل : آبک، باغ شاطر، قیطریه، چیذر، دربند، امامزاده قاسم بین سا لهای ?? تا ?? است.اندیشه مشارکت مردمی در شهرسازی در یک فرایند علمی نظریه سازی شده و در قالب نظریه «مهندسی اجتماعی » تنظیم شده است. مهندسی اجتماعی بهحضور و مشارکت مردم از ابتدای شروع مطالعات طرح ساما ندهی تا اتمام آن تاکید دارد و با رویکرد طراحی با همکاری مردم به این موضوع م یپردازد. نظریه مهندسی اجتماعی دریکی از باف تهای فرسوده شهری در منطقه نوزده شهرداری تهران بین سا لهای ?? تا ??به اجرا درآمده است که از نتایج آن می توان به سرعت اجرای کار، اطمینان خاطر از رضایت گروه های هدف، اعتمادسازی نسبت به طرح و کاهش معترضین، و ارتباط مستمر و موثر بین مردم و مدیریت شهری اشاره کرد. در گام اول این مقاله تاریخچه طرح های شهری و نقش مشارکت مردمی در تحقق این طر حها در بافتهای فرسوده شهری کشور از سا لهای ???? تا ???? بررسی و نقاط قوت و ضعف هریک از رو شها به صورت کاملاً مختصر جمع بندی و مطرح می شود. در گام دوم پس از آسیب شناسی رو شهای نوسازی بافت های شهری، رویکرد جدید نظریه «مهندسی اجتماعی » در تحقق نوسازی باف تهای فرسوده در قالب الگوی «شمسه نوسازی » پیشنهاد میشود.و در گام سوم نتایج عملی و اجرایی مهندسی اجتماعی در محله نعمت آباد تهران بیان خواهد شد