درآمدی بر تعامل مفاهیم جنسیت و فضا

در طراحی و ارزیابی فضاهای شهری، اندیشمندان به نیازهای اولیه انسان بسیار توجه میکنند و همه بر این اعتقاد هستند که، بدون توجه به این نیازها، امکان دسترسی به فضا و تحرک پذیری در آن به حد قابل ملاحظه ای محدود خواهد شد. این نیازها تحت تاثیر متغییرهای مختلفی قرار دارند و «جنسیت » یکی از موضو عهای حساس این مقوله است. تا کنون تحقیقات دامن هدار فراوانی درباره جنسیت و جنبه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، روانی، اشتغال،اقتصاد، و... در قالب رو کیرهای مختلف درباره زنان صورت گرفته است، و لکین مطالعات شفافی پیرامون ارتباط این گروه‌ که حداقل با نیازهای فضایی نیمی از استفاده ک‌نندگان از فضا هستند و مطمیناخاصی مواجهند با فضای شهری صورت نگرفته است.هدف از این پژوهش معرفی یکی از مباحث مت اخر در حوزه دانش طراحی شهری؛ موضوع جنسیت، تحلیل تعامل مفاهیم جنسیت معرفی چگونگی امکان مداخله طراحی شهری درو فضا، و نهایتاتعادل بخشی به فضای شهری جنسیت یافته است. به این منظور نخس ??ت مفاهیم اولیه و رویکردهای نظری در موضوع جنسیتْ مطرح؛ سپس سیر تحول محتوایی این رویکردها بررسی، و در ادامه ضمن بازشناسی نظریات مرتبط،تعامل مفاهیم جنسیت و فضا و نمودهای بازنمایی جنسیت در فضای شهری معرفی می شوند. در نهایت امکان مداخله طراحی شهری، که ابزار ارتقای کیفیت محیط برای تمام گرو ههای اجتماع است، سنجش خواهد شد. یافت ههای این مطالعه نشان م یدهد که تفاو تهای جنسیتی، گرچه بر پایه تفاوتهای جنسی )عموماً منتج از تفاو تهای طبیعی( استوار هستند، ولی از طرق اجتماعی، فرهنگی، و تاریخی ایجاد می شوند، که در خلال زمان و مکان دستخوش تغییرند. تحقیق حاضر چنین دلالت می کند که، اساسی ترین بازنمایی فضای جنسیت یافته نمونه «حو ز ههای مجزا » هستند، و یک سیستم تقابلی و سلسله مراتبی است، که قلمرو عمومی را از قلمرو خصوصی جدا م یکند. نهایتاپژوهش به این نتیجه می رسد که مطالعه و بررسی جنسیت و فضا یک موضوع میان رشته ای است و در این میان حرفه طراحی شهری، با تکیه بر رویکردهای کثرت گرا و به کار بستن معیارهای طراحی هم هشمول، قادر خواهد بود، در فرایندایجاد فضای شهری و با مد نظر قرار دادن موضوع جنسیت، به نیازهای گرو ههای مختلف جمعیتی توجه کند و از این طریق فضای شهری جنسیت یافته را تعادل بخشد.