ارزیابیو مقایسه طراحی فراگیر دسترسی در محیط های مسکونی شهرهای گذشته و معاصر

در اندیشه های اسلامی، بر تامین عدالت و رعایت حقوق تمام افراد جامعه تاکید شده است و همه افراد در هر سن، هر نژادی، هر قومی،و با هر اندازه توانایی باید بتوانند به طور عادلانه در اجتماع حضور پیدا کنند و بر هیچ قشری تبعیض و محرومیت روا نیست؛ ولی از آنجاییکه بخشی از نیروهای فعال جامعه، محدودیت جسمی‌ حرکتی دارند،طراحی فضاهای شهری که افراد از این طریق خود را وارد زندگی اجتماعی میکنند و در ارتباط با دیگران قرار م یگیرند، اهمیت بسیار ویژ های دارد.هدف این نوشتار، بیان اصول و مبانی طراحی فراگیر در محی طهای شهری و مسکونی است که، بنیان این تفکرات را میتوان در مبانی و اندیشه های اسلامی جستجو کرد. در شهرهای گذشته ایران،ر اسلامی است، نمونه های طراحی فراگیر را، که برگرفته از تفکرمی توان در محیطهای شهری مشاهده کرد، که به طور مثال می توان از پیرنشین ها و سکوهای نشیمن نام برد که پیرنشینها، در ورودی فضاهای مسکونی، فضای استراحتگاهی برای افراد مسن و سالخورده،افراد حامل بار سنگین، و موارد مشابه آن هستند. اما در شهرهای امروزی ایران، رعایت نکردن اصول طراحی شهری با ورود عنصر خیابان به زندگی شهری گسترش یافت و از زمانی که معابر پذیرای ورود اتومبیل ها شد، عابر پیاده که عمده ترین حرک تکننده در سطح معابر بود، اهمیت خود را از دست داد.در این نوشتار با ذکر نمون هها و مصادیق، به مقایسه فراگیر محی طهای مسکونی در شهرهای گذشته و جدید پرداخته م یشود و در این باره به منظور بررسی وضع موجود دسترسی ها در محیط مسکونی معاصر، روش تحقیق میدانی استفاده می شود. در این تحقیق با شیوه نمونه گیری خوش های، پرسش نام ههایی در بین ساکنان محلّه نارمک شهر تهران توزیع شد و مشکلات، محدودیتها و خواسته های افراد از طریق تجزیه وتحلیل پرسش نامه ها، برداشتهای محلی، و مشاهده وضع موجود شناسایی گردید. تحلیل یافته ها، مشکلات، و نارسایی های عمده دسترس یها از قبیل فقدان ایمنی و راحتی که به کاهش فعالیّتهای اجتماعی و فیزیکی منجر می شود را نشان می دهد. در انتها بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، را ه حل هایی به منظور فراگیر کردن فضاها برای حرکت آزاد و مستقل و تامین عدالت در دسترسی که عاملی برای دستیابی به استقلال فردی و حقوق اجتماعی افراد است، بیان می شود.