تاملی بر سازوکارهای داوری برخی مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های دکتری معماری (با اتکا به نظریۀ همدلی)

یکی از مهم‌ترین مراحل سازوکار هر داوری در مجلات معتبر علمی مطالعه‌ دست‌نوشته‌هایی است که به مجلات ارسال می‌گردند. دست‌نوشته‌ همان گزارش علمی است که وقتی چاپ شد با عنوان مقاله‌ علمی معرفی می‌گردد. در بین این دست‌نوشته‌ها آنها که برگرفته از رساله‌‌های دکتری هستند حساسیت بیشتری را برمی‌انگیزند؛ از این لحاظ که سرنوشت دانشجویان دکتری در مراحل پایانی دفاع از رساله به چاپ یا پذیرش مقالات مستخرج از این رساله وابسته است. بررسی تعدادی از این دست‌نوشته‌ها که دانشجویان دکتری معماری به مجلات تخصصی این رشته در ایران ارسال کرده بودند، نشان داد گاه فهم داور و نویسنده از مطالب نوشته‌شده مشترک و همدل نیست. این مسئله باعث نارضایتی طرفین از نوشتار مقالات یا نظرات داوری شده که گاه به فرایند مطالعه‌ دست‌نوشته‌ها یا نظرات داوری برمی‌گردد. در این مقاله سعی شد با تکیه بر نظریه‌ همدلی و تاکید بر اهمیت تجربه‌ زیسته‌ افراد، راهکارهایی پیشنهاد گردد تا بتوان بر اساس آنها، فهم نویسنده و داور را نسبت به مطالبی که بین آنها ردوبدل می‌شود به هم نزدیک کرد. به بیان دیگر، بتوان کمک کرد آنچه مقصود نویسنده است را داور فهم کند و آنچه مقصود داور است نیز توسط نویسنده به‌خوبی فهم و انجام گردد. این مقاله به روش توصیفی  تحلیلی تنظیم شده و روش پژوهش با تکیه بر نظریه‌ همدلی، به‌مثابه‌ نظریه‌ پشتیبان، استدلال منطقی است. گردآوری مطالب به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی و مصاحبه با دانشجویان انجام شده است.

a reflection on peer review mechanisms in some articles extracted from phd theses in architecture (based on the empathy theory)

one of the most important steps in the peer review process is studying manuscripts. manuscripts extracted from phd theses are particularly sensitive as they play a key role in students’ pre-viva stages, deciding their eligibility to hold their viva. a review of submissions shows inconsistencies between reviewers’ and authors’ understandings of manuscripts, causing mutual dissatisfaction. this issue occasionally goes back to review procedures. the present research tries to propose some solutions based on the empathy theory: solutions that help bringing the reviewer and the author closer to each other through a better mutual understanding. the paper uses a descriptive-analytical method, with logical reasoning using the empathy theory, and the data is collected through library studies and interviewing students.