ارزیابی و بهسازی ایمنی در برابر آتش برای ساختمان های موجود توسعۀ یک روش مقرراتی

آتش‌سوزی همواره یک تهدید بالقوه برای جان و مال ساکنان ساختمان‌هاست. ازاین‌رو برای ایجاد شرایط ایمن در ساختمان‌ها در کشورهای مختلف مقررات و دستورالعمل‌های متعددی تهیه و به کار گرفته می‌شود. در ایران مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به موضوع حفاظت در برابر آتش اختصاص دارد. با این‌حال این مبحث، همانند سایر مقررات ملی ساختمان، عمدتاً برای ساختمان‌های جدید به کار می‌رود و ضوابط خاص برای ارزیابی و بهسازی ساختمان‌های موجود در آن وجود ندارد. از طرف دیگر، عمده‌ ساختمان‌های موجود که قبل از آخرین ویرایش مبحث سوم ساخته شده‌اند، فاقد شرایط مناسب ایمنی در برابر آتش‌سوزی هستند. همچنین تغییرات در ساختمان‌های موجود، ازقبیل تعمیرات، تغییر کاربری، و افزایش بنا، ممکن است موجب کاهش سطح ایمنی آتش‌سوزی در ساختمان شوند. سطح ایمنی مناسب در ساختمان‌های مختلف، با توجه به اهمیت راهبردی و عملکردی بار تصرف ساختمان و سایر شرایط، می‌تواند تغییر کند. ازاین‌رو تدوین روش‌ها و ضوابط خاص برای ارزیابی و بهسازی ایمنی در برابر آتش برای ساختمان‌های موجود با توجه به درجه‌ اهمیت آنها، به‌منظور کاهش خسارات جانی و مالی، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله روشی برای ارزیابی و بهسازی ایمنی در برابر آتش سوزی در ساختمان‌های موجود عرضه شده است. اساس این روش کاربرد اصول ارزیابی خطرپذیری حریق در ساختمان است. بدین منظور، روشی برای امتیازدهی تمهیدات محافظت در برابر آتش بیان شده است. امتیاز تمهیدات در دو گروه ایمنی در برابر آتش و فرار از حریقْ دسته‌بندی و برای هرکدام، حداقل امتیاز لازم برحسب درجه‌ اهمیت ساختمان تعیین می‌شود. متعاقباً با تعیین احتمال خطر حریق و تبعات احتمالی آن، سطح خطرپذیری تعیین و بر این اساس، برنامه‌ عملیاتی بهسازی طراحی می‌گردد. برای تعیین هریک از سطوح خطر، ممکن است، برحسب اهمیت و پیچیدگی ساختمان، از روش‌های تجویزی یا عملکردی (مهندسی آتش) استفاده شود.

the evaluation and improvement of fire safety for existing buildings: a development of codes system

fires in buildings are always a treat to people’s lives and properties. fire safety codes and regulations have been developed nationally, therefore, to attain a reasonable level of fire safety in buildings. in iran part iii of national building codes is allocated to this topic. however, this document does not cover the problems of fire safety in existing buildings, and therefore most buildings built before 2016, the year the third edition codes came into force, suffer from the lack of many fire protection measures. in addition, the changes in buildings such as repairs, extensions and changes of occupancy type, could increase the fire risk level and need a review of the new condition of buildings. there is, therefore, a serious need to designated codes for the assessment and improvement of fire safety in existing buildings. to this end, a method was developed, mainly based on fire risk assessment. a system for fire risk indexing was developed in which existing fire protection measures are evaluated and scored. the minimum acceptable scores of protective measures are defined according to the importance levels of the building, mainly for means of egress and total fire safety, and fire risk levels are determined according to the likelihood of fire and its potential consequences. for each stage, the prescriptive or performance-based methods could be used, depending on the complexity of building. at the end, a proper improvement action plan needs to be designed and performed in the building for attaining a proper fire safety.