رویکرد معمار به طبیعت و عالم طبیعت از منظر برخی از متفکران اسلامی

مفاهیمی چون طبیعت و عالم طبیعت همواره در طول تاریخ محملی برای تفکر و نظریه‌پردازی اندیشمندان بوده است. متفکران اسلامی نیز همچون دیگر اندیشمندان تعاریفی در مورد این دو مقوله بیان کرده‌اند. کنکاش بین این تعاریف و یافتن چگونگی رویکرد معمار به طبیعت و عالم طبیعت از نظر متفکران اسلامی، در فهم رویکرد معماران معاصر به این دو مقوله راهگشا خواهد بود؛ بدین‌منظور در تحقیق حاضر ابتدا، به روش توصیفی‌  تحلیلی، مفهوم طبیعت و عالم طبیعت از نظر برخی از متفکران اسلامی بررسی می‌شود و سپس با استنتاج و استدلال منطقی، با توجه به نقش انسان و به‌تبع آن معمار در عالم هستی، نوع رویکرد مشخص می‌گردد، بنابراین طبق نظر برخی از متفکرانْ طبیعت قوۀ ملهم و نفسانی و عالم طبیعت عالمی ذی‌شعور و قانونمند است، حال با توجه به صفت خلیفگی و بندگی انسان، معمار تنها بر سیاق همدلی، تبعیت، پیروی، و تسلیم در برابر افعالِ قوۀ طبیعت و قوانین عالم طبیعت به مقام خلیفگی بر عالم طبیعت دست می‌یابد، درواقع این صفت خلیفگی از مجرای بندگی به‌دست می آید. در ادامه برای تبیین رویکرد حاصله، در فرایند ساخت بناهای معماری، فعل معمار، با توجه به مفاهیم طبیعت و عالم طبیعت، بررسی می‌شود. در پایان نوشتار چنین نتیجه‌ای برمی‌آید که معماران، با توجه به پیشرفت‌های بی‌شمار در زمینۀ معماری، باید مبانی نظری خود را در زمینۀ ارتباط با طبیعت و عالم طبیعت بازنگری و بازخوانی کنند.

some islamic thinkers’ view about the architect’s approach towards nature and the natural world

concepts such as nature and the natural world have always been a source of thought and theorisation for thinkers throughout history. like other thinkers, islamic thinkers have provided their definitions about these two categories. an exploration of these definitions in the context of architecture can be a way to understand the approach of contemporary architects to these two categories. for this purpose, the present research starts with examining the concept of nature and the world of nature from the point of view of some islamic thinkers in a descriptive-analytical way, and then by inference and logical reasoning with regard to the role humans and consequently the architect in the world of existence. according to some thinkers, the nature of the inspiring and sensual powers is intelligent and regulated.considering the concept of the architect as the caliphate and the servant of man attributed to him/her, s/he can achieve the position of caliphate over the natural world only in the context of empathy, obedience, compliance and submission to the acts of the power of nature and the laws of the natural world. in fact, this attribute of caliphate is obtained through servitude.in what follows, in order to explain the resulting approach in the process of building, the act of architect is examined according to the concepts of nature and the natural world. to conclude, it appears that architects should revise and reread their theoretical foundations regarding their relationship with nature and the natural world, in the context of countless advances in the field of architecture.