بازخوانی ارتباط متقابل معماری بومی و سرآغاز معماری

خوانش معماری بومی، در جهت فهم ارزش‌‌هایی در معماری، تنوعی از نگاه‌ها را در بر می‌گیرد. یکی از این رویکردها تلقی معماری بومی به‌مثابه عرصه‌‌ای است که با سرآغاز معماری نسبت دارد و دو قرائت رایج از آن طرح می‌شود. قرائت اولْ معماری بومی را ژنوتیپ‌‌هایی در نقشه تکامل معماری به‌مثابه قطعات ابتدایی می‌بیند. قرائت دوم معماری بومی را موضوعی تلقی می‌کند که از ابتدای تاریخ معماری دستخوش تغییرات زیادی نشده است. بنابراین در زمان سوال یا ابهام درباره ادامه مسیر معماری، می‌توان به آن رجوع کرد. از طرف دیگر، همچنان به صورت موازی تلاش‌هایی در عرصه تئوری معماری انجام شده و مفهوم اعتباری کلبّ اولیه برای آن وضع شده است؛ اما کلبه اولیه، به‌دلیل در دسترس نبودن، نمی‌تواند ارتباط با سرآغاز معماری را عملی کند. در این مقاله، به‌دلیل ضرورت عینی کردن مفهوم اعتباری کلبه اولیه، امکان‌پذیری این جانشینی نشان داده و با اتخاذ نگرش سوم به ارتباط معماری بومی با سرآغاز، رویکردی در پیش گرفته می‌شود که در دو نگرش پیش بر آن صحه گذاشته شده است، اما در اینجا به جنبه‌هایی از آن بسنده می‌گردد که در آنها امتداد معماری بومی تا دوران معاصر و آینده را نادیده می‌انگارند. برای رسیدن به این هدف، از روش استدلال منطقی استفاده و چند گام پژوهش تعریف می‌شود. در مرحله اول نسبت‌‌های معماری بومی با سرآغاز بررسی و ارزیابی می‌گردد، در مرحله دوم، در قالب مطالعه مفهوم سرآغاز، به کنکاش وجوه و مراتب سرآغاز در آثار اندیشمندان اختصاص دارد. مرحله سوم، بررسی کفایت کلبه اولیه به‌مثابه مصداق سرآغاز معماری از طریق بررسی علل پیدایش و ابعاد وجودی کلبه اولیه است. در مرحله بعد، به‌منظور یافتن نماینده‌‌‌ای تجربه‌‌پذیر، استعداد معماری بومی به‌منزله منبع الهام نظریه‌‌پردازان در توصیف کلبه اولیه بررسی می‌شود. سرانجام با برشمردن ویژگی‌‌ها و استعدادهای معماری بومی برای این نمایندگی، استدلال می‌شود که این جانشینی به لحاظ حوزه‌های نظری و عملی امکان‌‌پذیر و دارای تبعات مثبتی است و می‌تواند ارزش‌‌های معرفت‌شناختی مطالعه، پژوهش، و تجربه آن را آشکار و ارزش‌های عمیق آن را روشن کند. بنابراین هر دو حوزه می‌توانند از موهبت‌های این تلاقی بهره‌مند شوند.

a rereading of the interrelationship between vernacular architecture and the architecture arché

reading vernacular architecture to understand values in architecture involves a variety of perspectives. one of these approaches is to consider vernacular architecture as related to the beginning of architecture and there are two common readings of it. the first reading sees vernacular architecture as genotypes in the architectural evolution map as the primary component. the second reading considers it as a subject that has not undergone many changes since the beginning of the history of architecture. it is a reference, therefore, to go to in case there are questions or ambiguities. on the other hand, attempts have been made in architectural theory to find the beginning of architecture in theory, and the concept of the primitive hut coined for it. but the unavailable primitive hut cannot communicate with the beginning of architecture. due to the necessity of objectifying the conceptual primitive hut, this article tries to show the possibility of a third alternative regarding the connection between the vernacular and the beginning, which is verified by the previous two views, but those views do not take it as far as taking the vernacular to the contemporary and future eras. to achieve this, a three-stage study is conducted. the first stage is an investigation of the relation between the vernacular and the beginning. the second stage is in the form of studying the concept of the beginning and its various aspects in the work of thinkers. the third stage is about investigating the adequacy of the primitive hut as an example for architecture’s beginning. the next stage is about finding empirical representatives, in which vernacular architecture is surveyed as a source of inspiration for theorists about what the primitive hut is like. finally, considering the features and potentials of the vernacular for this representation, it is argued that this alternative is theoretically and practically possible and has positive consequences. because of its relation to arché, this notion of vernacular architecture can reveal the profound epistemological values of its study, research, and experience. therefore, both areas can benefit from this relationship.