بررسی مقولات کلیدی در ادبیات معماری معاصر ایران: 1325-1394ش

از حدود هفتاد سال پیش تا امروز دربارۀ معماری معاصر ایران متن هایی به زبان فارسی نوشته شده است. پژوهش حاضر دربارۀ این ادبیات و مقولاتِ کلیدیِ مندرج در آن است. به بیان دقیق تر، در پژوهش حاضر هدف بررسی مهم ترین مقولات طرح شده در ادبیات معماری معاصر ایران در طی سال های 1325 تا 1394ش است. برای نیل به این هدف، 389 منبع از مهم ترین منابع مربوط به معماری معاصر ایران گزینش و مقولاتِ مندرج در آن ها مشخص شده است. درنهایت، این متن ها بر اساس 37 مقولۀ پربسامد، در قالب نُه دستۀ کلی، تحلیل محتوایی کمّی شده است. فهرست این دسته های کلی چنین است: نسبت معماری امروز با معماری گذشته، معماران، مفاهیم و زمینه ها، سخنان هنجاری، نسبت معماری معاصر ایران با جهان، طرز پرداختن به آثار معماری، مقاطع زمانی، طرز پرداختن به تاریخ، و مدرنیته. نتایج حاصل از این بررسی حاکی از آن است که در طی هفتاد سال گذشته، مباحث مربوط به آثار معماری و معماران و روایت تاریخی و آسیب شناسی پربسامدتر از بقیه بوده است. از این بین، برخی مباحث همچون آثار معماری و معماران از همان ابتدا تا کنون، با بسامدی تقریباً ثابت، محل توجه مولفان بوده است؛ اما برخی دیگر، همچون آسیب شناسی و روایت تاریخی، از زمانی به بعد در کانون توجه نویسندگان بوده است.

Analyzing Key Categories in the Literature of Contemporary Iranian Architecture; 1946 – 2016

It has been about 70 years since Persian literature has emerged on contemporary Iranian architecture. This research investigates the key categories of this literature, with a focus on the most recurring categories discussed between 1946 and 2016. To achieve this, 389 of the most important sources on this topic are selected, and their key categories are identified. Finally, based on the 37 most recurring categories, under nine general sets, these texts are analyzed qualitatively. The main sets are about the relationship between contemporary and past architecture, architects, concepts and contexts, normative statements, the relationship between contemporary Iranian and world architecture, the ways of discussing architectural works, periods, the ways of discussing history, and modernity. The results of this analysis indicate that the works of architecture, architects, historical narratives, and architectural pathology are the most recurring themes in the past 70 years. Categories such as works of architecture and architects have continuously attracted the attention of authors architecture and architects have; however, some other categories, such as architectural pathology and historical narratives, have recently taken centre stage.