بسوی تدوین چارچوب عملیاتی شبیه سازی تخلیه اضطراری جمعیت بازارهای تاریخی پس از سانحه آتش سوزی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ارژنگی سولماز
|
|
منبع
|
صفه - 1398 - دوره : 29 - شماره : 86 - صفحه:101 -119
|
|
|
|
|
چکیده
|
سانحه آتش‌سوزی همواره تهدیدی برای بازارهای تاریخی ایران بوده است. در این میان، چگونگی تخلیه اضطراری جمعیت بازارها به سبب ساختار پیچیده کالبدی، اجتماعی فرهنگی و عدم تطبیق آن‌ها با استانداردهای ایمنی جدید، موضوعی درخور تعمق بیشتر است. در این راستا، به نظر می‌رسد شبیه‌سازی، از جهت بهینه‌سازی عملکرد برنامه‌ریزی برای تخلیه اضطراری می‌تواند ابزار مناسبی محسوب گردد و به بازنمایی آتش‌سوزی در شرایط اضطرار کمک می‌کند. لذا، شبیه‌سازی تخلیه اضطراری بازارهای تاریخی که از گلوگاه‌ها و راسته‌های پرجمعیت و کم‌عرض، اجناس و کاربری‌ها و تاسیسات آتش‌زا تشکیل‌شده است، می‌تواند نقاط ضعف و قوت کالبدی و چگونگی تخلیه را برای مدیران و برنامه ریزان بحران قبل از رخداد سانحه آشکار نماید. اما، پیش از شبیه‌سازی تخلیه اضطراری تدوین چارچوب کاربردی از مدل تخلیه اضطراری با در نظر گرفتن الگوهای رفتاری جمعیت بازار امری ضروری است. ازآنجاکه چارچوب ارائه‌شده با تاکید بر تعامل فضا و انسان در هنگام تخلیه است، بنابراین، ویژگی‌های آتش اعم از سرعت رشد آتش و دود در آن لحاظ نشده است. هدف از ارائه این چارچوب، شناسایی مقولات موردنیاز در شبیه‌سازی تخلیه اضطراری بازارهای تاریخی است. این مقاله مبتنی بر بررسی میدانی بازار تبریز و بازار استانبول و مطالعات کتابخانه‌ای متمرکز بر مفاهیم تخلیه اضطراری، بحران ازدحام جمعیت و بازشناسی ویژگی‌های ساختمانی موثر، مقولات موردنیاز شبیه‌سازی را در قالب چارچوبی عملیاتی ارائه دهد. مقاله نتیجه می‌گیرد، ازآنجاکه تخلیه اضطراری متاثر از تعامل رفتار انسان با فضا است، این چارچوب؛ محیط بیرونی( ویژگی‌های محیطی و ساختمانی) و عوامل روان‌شناختی و انسانی را به‌عنوان دو مقوله مهم فرآیند شبیه سازی تخلیه در نظر می‌گیرد.
|
|
کلیدواژه
|
چارچوب عملیاتی، تخلیه اضطراری، بحران ازدحام جمعیت، شبیه‌سازی، بازارهای تاریخی
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده معماری و شهرسازی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
arzhangi.so@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|