کارآیی شاخص‌های نور روز در تخمین روشنایی کافی در فضا بر اساس ارزیابی کاربران نمونه موردی: فضاهای آموزشی دانشکده‌های معماری شهر تهران.

قابلیت رویت محیط اطراف به‌گونه‌ای که کاربر بدون خستگی چشم ناشی از انطباق‌های متوالی با نور کم یا زیاد قادر به انجام فعالیت خویش باشد، نیازمند وجود نور کافی در فضاست. امروزه به کمک ابزارهای شبیه‌سازی و با بهره‌گیری از شاخص‌های منتج از مطالعات میدانی متخصصین، امکان تخمین و محاسبه‌ی روشنایی و پیش‌بینی میزان رضایت‌مندی کاربران از شرایط نوری فضا است هرچند نحوه‌ی تفسیر نتایج به‌گونه‌ای که بیشترین هماهنگی با ادراک ذهنی کاربر داشته باشد، نیازمند تحقیقات بیشتری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین کارآمدترین شاخص در حوزه‌ی کفایت نور روز، رتبه‌بندی شاخص‌های این حوزه از نظر میزان هماهنگی با ارزیابی ذهنی کاربران و بررسی میزان تطابق حدود قابل‌قبول تعریف‌شده طرح ریزی شده است. بدین منظور ناحیه‌ی روشن پیش‌بینی شده به کمک شاخص‌های کمّیت روشنایی افقی (e)، فاکتور نور روز (df)، نور روز قابل‌استفاده (udi) و اتونومی فضایی نور روز (sda) از طریق شبیه‌سازی با محدوده‌ی روشن ترسیم شده توسط 386 دانشجوی معماری در 20 آتلیه‌ی طراحی متعلق به دانشگاه‌های شهر تهران مقایسه شد. طبق نتایج، ذهن کاربران روشنایی افقی 125 لوکس را به‌عنوان مرز بین ناحیه‌ی تاریک و تقریباً روشن و 350 لوکس را به‌عنوان مرز تفکیک ناحیه‌ی تقریباً روشن و روشن در نظر می‌گیرد. در میان شاخص‌های استاتیک، df>2% نسبت به روشنایی افقی لحظه‌ای و در میان شاخص‌های دینامیک مبتنی بر اقلیم، محدوده‌های کاملاً روشن و تقریباً روشن مشخص شده به کمک شاخص sda با در نظر گرفتن مقدار 300 و 150 لوکس به عنوان حد پایین روشنایی مطابقت بیشتری با ارزیابی کاربران دارد.