راهکارهایی برای انعطافپذیری مسکن معاصر با توجه به تغییرات الگوی خانواده در طی زمان

عموماً در طول عمر خانواده هسته ای تغییراتی به صورت انبساط و انقباض در بعد خانوار قابل طرح است. هدف از طرح این مقاله مطالعه رویکردهای انعطاف پذیری و بهره گیری از آنها به منظور عرضه راهکارهایی متناسب با تغییرات الگوی خانواده در مسکن معاصر است. پرسش اصلی مقاله این است: آیا طرح مسکن واحد و در عین حال هماهنگ با انبساط و انقباض الگوی خانواده امکانپذیر است و احیاناً، با توجه به چه ویژگیهایی میتوان انعطاف مسکن در این زمینه را افزایش داد؟ رویکرد تحقیق کیفی است و به دلیل کاربست مباحث نظری پایه در کنار تحلیل و مقایسه نمونه های مسکن انعطاف پذیر معاصر و سنتی، تلاش میشود که به نتایجی کاربردی منتهی گردد. بر اساس بررسی های صورتگرفته، مراحل تغییر در خانواده هسته ای مطالعه و نیازهای فضایی برای هر مرحله پیشنهاد میشود. به منظور تحقق انبساط و انقباض واحد مسکونی در بازه فضاهای مورد نیاز، از راهکارهای قابلیت تفکیک و ادغام واحد مسکونی و قابلیت توسعه بهره گیری میشود. بر اساس تحلیلها، لازمه قابلیت تفکیک و ادغام در واحد مسکونیْ استقلال حوزهها در دسترسی به ورودی، آشپزخانه، و سرویس های بهداشتی است. پلانهای با این ویژگی معمولاً به شکل پلانهای متوازنی از نظر موقعیت سرویس دهنده ها (سرویسهای بهداشتی، آشپزخانه، و ورودی) درمیآیند. همچنین قابلیت تنظیم اتصالات مابین فضاهای چندعملکردی در طراحی داخلی واحدها میتواند پاسخگویی به تغییرات لازم را در این زمینه ممکن کند. بر اساس تحلیلها، لازمه تحقق قابلیت توسعه توجه به ویژگیهای هویتی و مکانی طرح قبل و بعد از توسعه است. به این منظور حوزه پیش بینی شده برای توسعه مناسب است که حداکثر تا حدود یک سوم سطح اشغال بنا و با عمق مناسب باشد. همچنین مناسب است که این حوزه حداقل از دو جبهه با بنای موجود مجاور باشد و به ارتباط مفید و مستقیم با فضاهای داخل بنا توجه شود. در انتها، جمع بندی دستاوردهای تحقیق در قالب دیاگرام تصویری پیشنهاد میگردد.