بازخوانى مفهوم مرکز: (تبیین مفهوم مرکز از دیدگاه سه اندیشمند حوزه‌ هنر و معماری)

مفهوم مرکز از جمله مفاهیم بنیادینى است که بسیارى از نظریه پردازان حوزه هنر و معمارى، براى بسط آراى خویش، بدان رجوع کرده و به شناخت ابعاد گوناگون آن پرداخته اند. در این میان، سه تن از اندیشمندان این حوزه، کریستیان نوربرگ  شولتس، رودولف آرنهایم و کریستوفر الکساندر، هرچند از منظرهاى متفاوت به هنر و معمارى نظر افکنده اند، هر سه « مرکز »  را مبنا و اساس نظریه پردازى هاى خویش قرار داده اند. در این نوشتار با رجوع به آراى نظریه پردازان مذکور، روشن مى گردد که مفهوم مرکز از جمله اساسى ترین مفاهیم موثر در ادراک انسان از هستى و پدیده هاى آن قلمداد شده است. سپس با مداقه در آثار هریک، مى توان تلقى مشترکى را از جوهره مفهوم مرکز دریافت کرد. به این منظور برخى از مهم ترین وجوه مرکز، از میان مطالعاتِ گسترده ایشان، بازخوانى و با تبیین ماهیت این مفهوم، به وسعت دامنه معنایى آن اشاره مى شود. درنهایت، این نتیجه حاصل مى شود که، على رغم وجود تصورات مشترکى در خصوص مفهوم مرکز ، فقدان نوعى دسته بندى مشخص همچنان این واژه کلیدى را با ابهاماتى روبه رو مى کند؛ بنا بر این براى فهم عمیق تر این مفهوم باید « مراتب معنایى » آن از خلال سخنان نظریه پردازان آشکار شود.