روش مناسب سازى محیط شهرى براى افراد معلول

سازمان بهداشت جهانى در سال 1981 توانبخشى را اولین پاسخ به ناتوانى و معلولیت تعریف کرده است؛ که به سه مرحله توا نبخشى پزشکى، توانبخشى حرف هاى و توانبخشى اجتماعى قابل تقسیم است. یکى از مسائلى که در توانبخشى اجتماعى بررسى می شود، مناسب سازى معابر و اماکن شخصى و اجتماعى و ابزار فرد معلول براى کم کردن مشکلات روزمره اوست، که می تواند در خودکفایى و بهبود روانى معلول و در بازگرداندن او به زندگى نقشى مهم داشته باشد. به منظور دستیابى به را ه حل هاى مناسب سازى، ابتدا براى آشنایى با نیازهاى فرد معلول با ابعاد و استانداردهاى صندلى چرخدار به عنوان عنصر اصلى مورد استفاده معلول آشنا می شویم. سپس به شناخت مشکلات محیط شهرى در ارتباط با فرد معلول از جمله مسائل معابر شهرى، تجهیزات شهرى و... می پردازیم. شبکه معابر در هر شهر، عامل ارتباطى فضاهاى شهرى است که با مناسب سازى آن براى فرد معلول، بسیارى از مشکلات این قشر از جامعه حل می شود. براى دستیابى به روش مناسب سازى معابر، در ابتدا مشکلات شبکه معابر پیاده و شبکه ارتباطى پیاده و سواره در منطقه مورد بررسى براى افراد معلول شناسایى می شوند. مشکلات به تفکیک در مورد معابر درجه یک و دو و سه و در دو بخش مسائل مربوط به خصوصیات فیزیکى و موانع بررسى می شوند و سپس راهکارهاى بهسازى و نوسازى به صورت جداگانه و به عنوان ضوابط و  توصیه ها بیان می گردد. در مبحث خصوصیات فیزیکى سطح، عرض، جنس، و شیب طولى و عرضى و در بخش موانع فیزیکى، موانع موقت و موانع دائم بررسى می شوند. در زمینه تجهیزات شهرى نیز مسائل مهم ترین تجهیزات مورد استفاده شامل ایستگاه اتوبوس، تلفن عمومى، سطل زباله و صندوق پست، آب خورى و درنهایت علائم شهرى و نورپردازى شناسایى و درنهایت ضوابط و توصیه هاى طراحى مناسب این تجهیزات بیان می گردد. در طراحى و مناسب سازى تجهیزات به اصول برابرى در استفاده، انعطاف پذیرى و استفاده ساده، که از اصول طراحى همه شمول است، توجه شده است. ضوابط و توصیه هاى مناسب سازى معابر و تجهیزات شهرى براى سه گروه عمده افراد معلول، شامل معلولین جسمى  حرکتى، معلولین نابیناى حسى  حرکتى، و معلولین ناشنواى حسى  حرکتى بیان مى شود. به همین ترتیب در خصوص فضاهاى دسترسى به ساختمان (شامل مسیر دسترسى، پله و رامپ و بازشوها) و پارک ها نیز مشکلات شناسایى و راه حل هاى مناسب بیان مى گردد.