پرورش نوآموزان معماری، با بهره گیری از رویکرد یادگیری مشارکتی همیارانه

مقاله حاضر به منظور بهبود بخشیدن به آموزش طراحی معماری در سطوح پایه تحقیق و نگاشته شده است که اهمیت ویژه‌ای برای مدارس معماری دارد. تمرکز این نوشته بر آموزش مشارکتی است که به اعتقاد نگارندگان می‌تواند بسیاری از اهداف مورد نظر برنامه‌ریزان آموزشی در دروس پایه طراحی معماری را محقق کند. یادگیری مشارکتی یکی از روش‌های یادگیرنده‌محور و مبتنی بر نظریه‌های نوین سازنده‌گرایی است. در پژوهش حاضر محور اصلی پاسخ‌گویی به این پرسش است که: «کدام‌یک از رویکردهای یادگیری مشارکتی برای به‌کارگیری در آموزش مقدمات طراحی معماری مناسب‌تر است؟». برای رسیدن به پاسخ، ابتدا اصول حاکم بر روش یادگیرنده‌محور بررسی شد و سپس ادبیات و پیشینه پژوهش در حوزه یادگیری مشارکتی و کاربرد آن در آموزش معماری مرور شد. با توجه به پرسش این پژوهش، لازم بود که اهداف دروس مقدمات طراحی معماری شناخته شود. برای این منظور، به دو منبع مراجعه شد: 1) سر‌فصل دروس پایه طراحی معماری در دانشگاه‌های ایران و سایر کشورها که حاوی اهداف برنامه‌ریزان آموزشی است، 2) تجربیات عملی و دستاوردهای پژوهشی معلمان دروس مقدمات طراحی معماری. این پژوهش از نوع توصیفی و روش کار تحلیل محتوا بوده است. نتیجه بررسی انجام‌شده در دو منبع فوق گویای این واقعیت است که «پرورش خلاقیت، افزایش اعتماد به نفس، کشف توانمندی‌های دانشجو، و نیز برقراری تعاملی سازنده بین معلم و شاگردان»، از اهداف و وظایف مهم دروس مقدمات طراحی معماری در مدارس معماری است. نظر به ‌اینکه در سیاست‌گذاری آموزشی دروس پایه، پرورش بر آموزش تقدم مرتبه دارد، دستیابی به اهداف دروس مقدمات طراحی معماری مستلزم اتخاذ رویکرد و روش‌های اثربخش و متناسب با این سیاست‌گذاری است. پژوهش حاضر معطوف به این نتیجه است که از میان رویکردهای مختلف یادگیری مشارکتی، رویکرد همیارانه که گرایش‌ پرورشی قوی‌تری دارد، برای به‌کارگیری در آموزش مقدمات طراحی معماری اثربخش‌تر و مناسب‌تر خواهد بود.