مقاله علمی – پژوهشی:‌ تاثیر آفت‌کش vista® بر بافت‌ کبد و برخی شاخص‌های سرم در ماهی کپور علفخوار (ctenopharyngodon idella)

آفت‌کش‌ها و پسماندهای آنها از جمله مهم‌ترین عوامل آلاینده بوم‌سامانه‌های آبی محسوب می‌شوند. vista® یک قارچ‌کش ترکیبی است که برای کنترل بیماری بلاست در برنج استفاده می‌شود. با وجود کاربرد موثر قارچ‌کش vista® در کنترل بیماری بلاست، اثرات زیست محیطی این آفت‌کش در موجودات آبزی مورد بررسی قرار نگرفته است. از این‌رو، هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی اثرات قارچ‌کش vista® بر بافت‌ کبد و برخی از شاخص‌های سرم خون در ماهی کپورعلفخوار (ctenopharyngodon idella) بوده است. به این منظور 180 عدد ماهی کپورعلفخوار در 4 گروه در 3 تکرار تقسیم شدند. گروه 1 به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و گروه‌های 2، 3 و 4 به‌ترتیب 5، 10 و 20 درصد غلظت نیمه‌کشندگی 96 ساعته vista® برابر با 1.56، 3.128 و 6.25 میلی‌گرم در لیتر را به مدت 28 روز دریافت کردند. نتایج حاصل از بررسی شاخص‌های سرمی نشان داد، مقدار پروتئین کل و آلبومین با افزایش غلظت vista®  کاهش یافت به‌طوری‌که درگروه 4 (6.25 میلی‌گرم در لیتر سم vista®) نسبت به گروه‌ 1 (شاهد) و گروه 2 (1.56 میلی‌گرم در لیتر سم vista®) کاهش معنی‌داری مشاهده شد (p˂0.05). میزان گلوکز، کلسترول و تری‌گلیسرید با افزایش غلظت vista® افزایش یافت به‌طوری‌که بیشترین مقدار در گروه 4 مشاهده شد که در مورد گلوکز نسبت به سایر گروه‌ها از تفاوت معنی‌دار برخوردار بود (p˂0.05) و کلسترول و تری‌گلیسرید نسبت به گروه‌های 1 و 2 تفاوت معنی‌داری نشان دادند (0.05p˂). مقادیر آنزیم‌های آسپارتات آمینوترانسفراز (ast)، آلانین آمینوترانسفراز (alt) و آلکالین فسفاتاز (alp) با افزایش غلظت vista® افزایش یافت. آنزیم‌های alp و ast در گروه 4 نسبت گروه‌های 1 و 2 افزایش معنی‌داری داشت (p˂0.05) و آنزیم alt در گروه‌های دریافت‌کننده vista® در مقایسه با گروه 1 از افزایش معنی‌داری برخوردار بودند (p˂0.05). بررسی آسیب‌شناسی بافتی نشان داد، کبد ماهی‌ها در گروه 1 دارای شرایط طبیعی بودند. در گروه 2 علائم به صورت پرخونی خفیف، در گروه 3 پرخونی متوسط، دژنرسانس واکوئولی سلول‌های کبدی و نکروز سلول‌های کبدی با درجه خفیف و در گروه 4 پرخونی شدید، دژنرسانس واکوئولی سلول‌های کبدی و نکروز سلول‌های کبدی با درجه متوسط مشاهده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که افزایش غلظت سم vista® سبب افزایش آسیب‌ به بافت کبد و تغییرات بیوشیمیایی سرم خون در ماهی‌های مورد مطالعه گردید.

effect of vista pesticide on liver tissue and some serum parameters in grass carp (ctenopharyngodon idella)

pesticides and their residues are among the most important polluting factors of aquatic ecosystems. vista is a combination fungicide used to control blast disease in rice. despite the effective use of vista fungicide in blast disease control, the environmental effects of this pesticide have not been investigated in aquatic animals. therefore, the purpose of this research was to investigate the effects of vista fungicide on liver tissue and some blood serum parameters in grass carp (ctenopharyngodon idella). for this purpose, 180 grass carp were divided into 4 groups in 3 replications. group 1 was considered as the control group, and groups 2, 3 and 4 received 5%, 10% and 20% of the 96-hour lc50 of vista equal to 1.56, 3.128 and 6.25 mg/l for 28 days, respectively. the results of the examination of serum parameters showed that the amount of total protein and albumin decreased with the increase of vista concentration, and a significant decrease was observed in group 4 (6.25 mg/l of vista) compared to group 1 (control) and group 2 (1.56 mg/l of vista) (p˂0.05). the amount of glucose, cholesterol, and triglycerides increased with the increase in the concentration of vista, so that the highest amount was observed in group 4, which had a significant difference in the case of glucose compared to other groups (p<0.05), and in the case of cholesterol and triglycerides showed a significant difference compared to the groups 1 and 2 (p<0.05). the amounts ​​of aspartate aminotransferase (ast), alanine aminotransferase (alt), and alkaline phosphatase (alp) enzymes increased with increasing vista concentration. alp and ast enzymes had a significant increase in group 4 compared to groups 1 and 2 (p˂0.05), and alt enzyme had a significant increase in the groups receiving vista compared to group 1 (p˂0.05). histological examination showed that the livers of fish in group 1 had normal conditions. the symptoms were mild hyperemia in group 2, moderate hyperemia, vacuolar degeneration of liver cells, and necrosis of liver cells with a mild degree in group 3, and severe hyperemia, vacuolar degeneration of liver cells and necrosis of liver cells with a moderate degree in group 4 were observed. the results of this research indicate that increasing the concentration of vista leads to increase hepatic tissue damages and biochemical changes in the blood serum of studied fish.