تنوع و فراوانی ماهیان در رودخانه سفیدرود

رودخانه سفیدرود به‌ عنوان بزرگ‌‌ترین رودخانه شمال کشور، برای بقاء نسل ماهیان رود کوچ دریای خزر دارای اهمیت ویژه‌‌ای است. در این مطالعه، تنوع زیستی و فراوانی ماهیان در هشت نقطه از رودخانه سفیدرود و یک نقطه در ساحل دریا از اسفند 1400 لغایت دی‌‌ماه 1401 مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، 40 گونه ماهی از گروه‌‌های اکولوژیک رودخانه‌‌ای (26 گونه‌‌)، مهاجر (6 گونه) و مصبی-دریایی (8 گونه) شناسایی گردید. در ناحیه میانی رودخانه بیشترین تعداد (21 گونه) و در ناحیه دریایی کمترین تعداد (17 گونه) مشاهده شد. در بعضی گونه‌ها آشیان اکولوژیک مکانی اختصاصی مشاهده شد. برای مثال، گاوماهی کاسپین (neogobius caspius) تنها در ساحل دریا، گاوماهی کوچک قفقازی (knipowitschia caucasica) تنها در ناحیه مصبی و گاوماهی ایران (ponticola iranicus) تنها در ناحیه بالادست مشاهده شدند. کفال ماهیان تا فاصله 10 کیلومتر از دریا نیز مشاهده شدند. تخم و لارو گونه‌های رود کوچ در بالاترین ایستگاه مشاهده شدند. بچه‌ماهیان شاه‌‌کولی (alburnus chalcoides) و ماهی سفید (rutilus frisii) دارای بیشترین میانگین فراوانی (به‌ترتیب 222 و 92 عدد در 200 متر مربع) را در میان گونه‌های شناسایی‌شده بودند. گونه‌‌های سیاه‌‌کولی (vimba persa)، کفال پوزه‌‌باریک (chelon saliens)، ماهی مخرج‌‌لوله‌‌ای (rhodeus amarus)، رفتگرماهی سانیا (cobitis saniae)، مرواریدماهی قفقاز (alburnus hohenackeri) و گاوماهی سرگنده کاسپین (ponticola gorlap) فراوانی متوسط (59-27 عدد در 200 متر مربع) داشتند و فراوانی سایر گونه‌‌ها کمتر 19 عدد در 200 متر مربع بود. کمترین مقدار شاخص تنوع گونه‌‌ای شانون در دورترین ایستگاه‌‌ از دریا، به میزان 1/03 و بیشترین مقدار شاخص در ایستگاه میانی به فاصله 5 کیلومتر از دریا در حد 1/6 سنجش گردید که تفاوت معنی‌دار p<0.05 بین آنها مشاهده شد. همچنین کمترین و بیشترین مقدار این شاخص در دی و آبان 1401 مشاهده گردید.

diversity and abundance of fish in the sefidroud river

the sefidroud river is the largest river in the north of iran and has a special importance in the survival of caspian anadromous fish. in this study, the biodiversity and abundance of fish were investigated in eight points of the sefidroud river and one point on the sea coast from march 2022 to january 2023. there were identified a total of 40 species of fish from various ecological groups; riverine (26 species), migratory (6 species), and estuarine-marine (8 species). the highest and the lowest number of species were observed in the mid-region of the river and the marine area with 21 and 17 species, respectively. the spatial ecological niche was observed for some species such as three gobiidae species caspian goby (neogobius caspius), caucasian dwarf goby (knipowitschia caucasica), and iranian goby (ponticola iranicus) occupied the sea coast, the estuary, and the upstream area, respectively. mugilidae species were also seen up to 10 km from the sea. the eggs and larvae of anadromous fish were observed in the highest station. kutum (rutilus frisii) and danube bleak (alburnus chalcoides) fry fish had the highest abundance among the identified species of with 222 and 92 number/200m2, respectively. bream (vimba persa), leaping mullet (chelon saliens), european bitterling (rhodeus amarus), sanias spined loach (cobitis saniae), north caucasian bleak (alburnus hohenackeri) had moderate frequency between 27 to 59 number/200m2 and the abundant of other species was low between 0.014 to19 number/200m2. the lowest shannon’s diversity index was in the furthest distance from the caspian with value 1.03, while the highest value, with significantly difference p<0.05, was observed in 5 km to the sea with value 1.6  also, the highest and lowest values ​​of the index were observed in november 2022 and january 2023, respectively.