ارزیابی کمی و کیفی آلاینده‌‌های ورودی و خروجی مزارع پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در مزارع منتخب استان مازندران

این مطالعه به کیفیت آب ورودی و خروجی پنج کارگاه منتخب پرورش ماهی قزل‌‌آلای رنگین‌‌کمان در استان مازندران (هراز، چالوس، تنکابن و ساری) براساس پارامترهای محیطی طی چهار فصل  طی سال‌‌های 1401-1400پرداخت. 40 نمونه آب بر اساس روش‌‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. طبق نتایج، دامنه تغییرات شامل دمای آب (24.0-3.0 درجه سانتی‌‌گراد)، دمای هوا (25.0-2.0 درجه سانتی‌‌گراد)، do (12.24-6.16 میلی‌‌گرم بر لیتر)، bod5 (2.76-0.24 میلی‌‌گرم بر لیتر)، cod (93.70-2.40 میلی‌‌گرم بر لیتر)، ec (783-284 میکروزیمنس ‌‌بر سانتی‌متر)، کدورت (220.0-1.12 نفلومتری)، tss (288-2 میلی‌‌گرم بر لیتر)، ph (8.62-7.44)، فسفرکل (2.12-0.20 میلی‌‌گرم بر لیتر)، فسفات (0.206-0.01 میلی‌‌گرم بر لیتر)، آمونیم (0.538-0.012 میلی‌‌گرم بر لیتر)، آمونیاک (0.018-0.001 میلی‌‌گرم برلیتر)، نیتریت (0.426-0.001 میلی‌‌گرم بر لیتر)، نیترات (6.10-0.52 میلی‌‌گرم بر لیتر)، تعداد کلیفرم مدفوعی (cfu/100ml1000-6) و شاخص کیفیت آب (wqiir) (91.0-62.0) بود. کیفیت آب این رودخانه براساس میانگین پارامترهای آلودگی آلی (bod5 و cod) در کلاسiii (آلودگی کم) قرار گرفت و فعالیت‌‌های انسانی، یکی از عوامل اصلی در افزایش مواد آلی رودخانه نبود. غلظت آمونیم و نیتریت در حد مجاز کیفیت رودخانه بوده اما غلظت فسفات در تمام ایستگاه‌‌های ورودی و خروجی و فصول مختلف بیش از حداکثر مجاز رودخانه‌‌های عاری از آلودگی بود. براساس نتایج مقادیر شاخص کیفیت آب را در محدوده 91-62 را نشان داد. 7.5 درصد از کل داده‌‌ها و نیز میانگین کل این شاخص بیانگر کیفیت نسبتاً خوب آب ورودی و خروجی کارگاه‌های پرورش ماهی بود. بالاترین کیفیت آب (کیفیت بسیارخوب)، در 12.5 درصد از داده‌‌ها ثبت شد که عمدتاً در ورودی‌های کارگاه‌‌های پرورش ماهی مشاهده شد. اگرچه شاخص کیفیت خروجی کارگاه ها کمتر از ورودی آن بوده است، اما در طبقه کیفیت خوب قرار گرفتند. به ‌‌طور کلی، میانگین wqiir (4.6±77/6) در کل ایستگاه‌های ورودی و خروجی بیانگر آن است که آب این کارگاه‌های پرورش ماهی، برای پرورش ماهی و حیات وحش و برای پرورش قزل‌‌آلای رنگین‌‌کمان نیز مناسب است.

quantitative and qualitative assessment of the inlet and outlet pollutants of selected rainbow trout breeding farms in mazandaran province

the aim of the study was to determine the quality of the inlet and outlet water of five selected rainbow trout breeding farms in mazandaran province (haraz, chalous, tonekabon, and sari) based on environmental parameters during four seasons in 2021-2022. forty samples were collected and measured based on standard methods. according to the results, the range of water temperature (3.0-24.0°c), air temperature (2.0-25.0°c), do (6.16-12.24 mg/l), bod5 (0.24-2.76 mg/l), cod (2.40-93.70 mg/l), ec (284-783 µs/cm), turbidity (1.12-220-0 ntu), tss (2-288 mg/l), ph (7.44-8.62), total phosphorus (0.2-2.12 mg/l), phosphate (0.01-0.206 mg/l), ammonium (0.012-0.538 mg/l), ammonia (0.001-0.018 mg/l), nitrite (0.001-0.426 mg/l), nitrate (0.52-6.10 mg/l), fecal coliform count (6-1000 cfu/100ml) and water quality index (wqiir) (62.0-91.0) were registered. the water quality of this river was placed in class iii (low pollution) based on the average parameters of organic pollution (bod5 and cod) and human activities were not one of the main factors in the increase of organic matter in the river. the concentration of ammonium and nitrite was within the threshold limit, but the concentration of phosphate in all the inlet and outlet stations and in different seasons was more than the maximum limit of unpolluted rivers. the results showed that the wqiir was in the range of 62-91. 7.5% of the total data and the mean of this index indicated the relatively good quality of the inlet and outlet water of the rainbow trout breeding farms. the highest quality of water, i.e. very good quality, is recorded in 12.5% of all data, which is observed at the inlet water of rainbow trout breeding farms. the outlet quality index of the farms was lower than its inlet, but it was categorized as good quality. the overall wqiir (77.4±6.6) in all inlet and outlet stations indicates that the water of this farm is suitable for fish and wildlife and also suitable for rainbow trout breeding.