مقاله علمی – پژوهشی:‌ معرفی محورهای پژوهش و فناوری حوزه شیلات بر پایه چهار رکن امنیت غذایی

پروژه تحقیقاتی حاضر با هدف معرفی محورهای پژوهشی آبزیان برمبنای ارکان امنیت غذایی اجرا گردیده است. بدین‌منظور، ابتدا ذینفعان، نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصت‌های زیربخش شیلات و آبزیان بررسی و محورهای اساسی پژوهشی بر مبنای ارکان فراهمی غذا، دسترسی به غذا، مصرف و سلامت غذا و ثبات و پایداری غذا مشخص تعیین گردید. همچنین علاوه بر تعیین محورهای پژوهشی، اولویت پژوهشی گروه‌ها و گونه‌های مختلف آبزیان بر مبنای شاخص امتیازدهی (صفر تا 10)  مشخص شد. نتایج نشان داد که ذی‌نفعان حوزه شیلات از گستردگی زیادی برخوردارند و اصلی‌ترین آنها که به طور مستقیم از نتایج پژوهشی منتفع خواهند شد شامل آبزی‌پروران، صیادان، فرآوری‌کنندگان و صادرکنندگان آبزیان هستند. از نظر نقاط قوت، ضعف و فرصت‌ها و تهدیدها، وجود ذخایر ژنتیک با ارزش، دانش شیلاتی و سیاست‌های کشور برای توسعه شیلات و آبزیان از نقاط قوت و عوامل طبیعی از قبیل آلودگی منابع آبی، کاهش ذخایر دریایی و تغییر اقلیم، از مهم‌ترین تهدیدها به‌شمار می‌روند. از نگاه محورهای عمده پژوهش در رکن فراهمی غذا  صید و صیادی، ارزیابی ذخایر، آبزی پروری، بهداشت و بیماری‌های‌ آبزیان، در رکن دسترسی به غذا، بازارهای عرضه، مسائل اقتصادی و اجتماعی و قیمت  تمام شده محصول،  در رکن مصرف غذا،  کیفیت و فرهنگ مصرف،  در رکن پایداری غذا  بهره‌برداری پایدار از آبزیان، کاهش ضایعات، افزایش بهره‌وری‌داری اولویت تشخیص داده شدند. از نظر اولویت گونه‌ای برمبنای امیتازدهی، اصلاح نژاد ماهیان سردآبی، مدیریت تولید در میگو، ماهیان سردآبی وگرم‌آبی، سلامت محصول و صنایع تبدیلی از بالاترین امتیاز برخوردار شدند. در آبزیان دریای خزر بیشترین امتیاز پژوهشی به سلامت، ارزش تغذیه‌ای، ذخیره‌سازی، نگهداری و بازار تعلق گرفت و آبزیان مهم خلیج فارس و دریای عمان مدیریت بهره‌برداری و سلامت، بیشترین امتیاز را دریافت کردند.

introducing research and technology axes in the field of fisheries based on the four pillars of food security

the present research project has been implemented with the aim of introducing aquatic research axes based on the pillars of food security. for this purpose, the stakeholders, strengths and weaknesses, threats and opportunities of the sub-sector of fisheries and aquatics were investigated and the basic research axes were determined based on the elements of food availability, access to food, food consumption and health, and the stability and sustainability of food. also, in addition to determining the research axes, the research priority of different groups and species of aquatic animals was determined based on the scoring index (0-10). the results showed that the beneficiaries of the fisheries sector have a wide range and the main ones who will directly benefit from the research results are aquaculture farmers, fishermen, processors and exporters of aquatic products. from the point of view of strengths, weaknesses and opportunities and threats, the existence of valuable genetic resources, fisheries knowledge and the country’s policies for the development of fisheries and aquatics are among the strengths, and natural factors such as pollution of water resources, reduction of marine resources and climate change are among the most important threats. are counted from the point of view of the main axes of research in the pillar of food availability, fishing, stock assessment, aquaculture, health and aquatic diseases, in the pillar of access to food, supply markets, economic and social issues and the final price of the product, in the pillar of food consumption, quality and consumption culture, in the pillar of food sustainability, sustainable exploitation of aquatic life, reduction of waste, and increase in productivity were identified as priorities. in terms of species priority based on fertility, cold-water fish breeding, production management in shrimp, cold-water and warm-water fish, product health and transformation industries were given the highest points. in caspian sea aquatics, the most research points were given to health, nutritional value, storage, maintenance and market, and important persian gulf and oman sea aquatics received the most points for health and exploitation management.