مقاله علمی – پژوهشی: ارزیابی خطر و پهنه‌بندی ناپایداری صید میگو در صیدگاه‌‌های استان هرمزگان با استفاده از مدل‌‌سازی فازی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی خطر و پهنه‌‌بندی ناپایداری صید میگو به صورت یکپارچه در طول فصول صید میگو طی سال‌‌های 97-1396 در صیدگاه‌‌های میگو در استان هرمزگان (از سیریک تا طولا) انجام شد. معیارهای تاثیرگذار بر خطر ناپایداری صید میگو در منطقه با استفاده از استانداردهای بین‌‌المللی و طراحی مصاحبه‌‌های عمیق و نیمه‌‌ساختار یافته با کارشناسان، محققین و صیادان با تجربه و مطلع استخراج گردید و ضرایب تاثیر هر کدام، از طریق توزیع پرسشنامه‌‌های کمّی تعیین شد. در نهایت یکپارچه‌سازی معیارها با استفاده از سیستم استنتاج فازیعصبی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط میزان رضایت از شغل صیادی در بین کل صیادان منطقه به مقدار ( ±sd) 15.6 ±57.35 درصد بود. بیشینه معیار اکولوژی در نزدیکی صیدگاه کلاهی با ضریب تاثیر 0.56 محاسبه شد. همچنین بیشینه معیارهای تهدیدهای امنیت شغلی صیادان، رضایت‌مندی از وضع مدیریت موجود و شرایط اجتماعی در صیدگاه بندرعباس با ضرایب 0.08، 0.18 و 0.08 مشاهده شد. در صیدگاه دارسرخ نیز مقادیر دو معیار میزان صید و معیشت صیادان با ضرایب 0.0922 و 0.409 بیشینه بود. نواحی اسکله بندرعباس و شرق سیریک بیشترین خطر ناپایداری داشتند، در مقابل در نواحی مرکزی و نزدیکی دارسرخ، طولا و کلاهی کمترین خطر ناپایداری مشاهده شد. شاخص‌های بوم‌شناختی نیز در نواحی مرکزی صیدگاه‌‌های استان بیشترین مقدار را داشتندکه بیانگر شرایط مطلوب زیستگاهی بود. ناپایداری صیدگاه سیریک نیز ناشی از میزان صید بسیار کم و وضعیت معیشت صیادان بود. به‌نظر می‌‌رسد مدیریت صید غیرمجاز و حفظ و گسترش مناطق حفاظت شده دریایی در نزدیکی صیدگاه بندرعباس به بهبودی مطلوبیت صیدگاه بندرعباس بیانجامد. مدل یکپارچه فازی به‌دست آمده در تحقیق حاضر اولویت‌بندی مکانی و شناخت عوامل موثر را بر پایداری صید میگو در استان هرمزگان تسهیل می‌‌نماید.

Risk assessment and zoning of shrimp fishery unsustainability by using Fuzzy modeling in Hormozgan fishing grounds, Persian Gulf

The aim of the present study was to risk assessment and zoning the unsustainability of shrimp fishery in the shrimp fishinggrounds of the Hormozgan province (Sirik to Toola). Data were collected during two shrimp fishing seasons in 2017 and 2018 (between September and December). The criteria affecting the shrimp unsustainability risks were extracted using international literatures and also conducting some indepth and semistructured interviews with the experienced fishermen and knowledgeable researchers. Thereafter, the coefficient of determination was obtained to each criterion by using a quantitative questionnaire. Finally, integration of these criteria was done by fuzzyneural modeling. Data analysis indicated that 57.35% ±15.6 ( ±SD) of fishermen are totally satisfied with their job. The maximum value for ecology criteria was 0.56. in Kollahi fishing ground. In BandarAbbas fishingground, the highest values for fishermen #39;s security threats, satisfaction with existing management status and social conditions of fishing communities #39; criteria were also computed 0.08, 0.18 and 0.08. The maximum coefficient of determination was belonged to catch volume (with 0.0922) and fishers #39; livelihood (with 0.409) in Darsorkh. The highest unsustainability risk was observed in Bandar Abbas and east of Sirik, while central regions and around of Darsarkh, Toola and Kollahihad the lowest. Ecological criteria were also maximum in the central areas of the province, which is indicating the suitable habitat conditions. The unsustainability risk in Sirik was also due to the low catch rate and the fishermen #39;s livelihood. It sounds that management of the illegal fishing and conservation and expansion of the marine protected areas could helpful to improve sustainability of shrimp fishing in BandarAbbas fishingground. The fuzzy integrated model obtained in the present study prepared spatial prioritization and determined the criteria affecting on shrimp fishing sustainability in the Hormozgan province, which could more guide the managers to improving fisheries sustainability in the region