بررسی کیفیت آب دریاچه سد سیمره با استفاده از شاخص‌‌های باکتریایی و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب

مخازن سدها، دریاچه های مصنوعی هستند که توسط انسان برای اهدافی خاص ایجاد شده اند. آب مخازن دارای کاربری های مختلفی است که مهمترین آنها شامل تامین آب شهری، آبیاری کشاورزی، پرورش ماهی، تولید برق و ... می‌باشد. مطالعه دقیق منابع آبی و تعیین آلاینده های آن، پیشگیری، کنترل آلودگی آن‌‌ها و استفاده بهینه از منابع آب موجود با توجه به افزایش نیاز آبی الزامی است. سد سیمره در حدود 40 کیلومتری شمال غربی شهرستان دره شهر استان ایلام با هدف تولید انرژی برقابی، کنترل و تنظیم جریان‌های سطحی رودخانه و تامین حق‌‌آبه های پایین دست احداث شده است. در این مطالعه کیفیت باکتریایی آب دریاچه سد سیمره و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب برای اهداف آبزی پروری بررسی شد. به این منظور بنا به وضعیت جغرافیایی و هیدرولوژیک سد از مناطق مختلف آن 5 ایستگاه (یک ایستگاه در نزدیک ورودی آب به دریاچه و3 ایستگاه در ابتدای دریاچه، وسط و نزدیک تاج و یک ایستگاه بعد از سد) تعیین و ماهانه (8 ماه در 3 فصل سال) جهت بررسی باکتریولوژیک و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی نمونه‌‌برداری شد. بر اساس روش‌‌های استاندارد نمونه برداری از آب انجام شد. سپس آزمون‌‌های میکروبی شامل شمارش تعداد کل باکتری، تعداد کل کلی‌‌فرم، تعداد کلی‌‌فرم مدفوعی و تعداد استرپتوکوکوس مدفوعی انجام گرفت. در هر ایستگاه همزمان پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب شامل (دما، اکسیژن محلول و ph) نیز مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد کل باکتری شمارش شده در طول مدت نمونه برداری در ایستگاه 5 (خروجی) و کمترین میزان در ایستگاه شماره 4 (ایستگاه قبل از تاج سد) بود. همچنین میانگین تعداد کل کلی‌‌فرم و کلی‌‌فرم مدفوعی در تمام فصول نمونه‌‌برداری در ایستگاه 5 دارای بیشترین و در ایستگاه 2 دارای کمترین میزان بود. گروه‌‌بندی ایستگاه‌‌ها در این سه شاخص نشان داد که ایستگاه ورودی و خروجی سد (1 و 5) در یک گروه و ایستگاه‌‌های واقع در دریاچه (2، 3 و 4) در گروه دیگر قرار می‌‌گیرند و از نظر آماری اختلاف معنی داری بود (0.05>p). در آزمون همبستگی پیرسون مشخص گردید که همبستگی تغییرات دما و ph آب با تعدادکل باکتری و تعداد کلی فرم مدفوعی مثبت و با کلی فرم کل منفی بود در حالیکه اکسیژن محلول با سه شاخص باکتریایی همبستگی منفی نشان داد. در مقایسه شاخص‌‌های میکروبی اندازه‌گیری شده با استانداردهای موجود آبزی‌‌پروری، آب این سد برای پرورش ماهی در تمام فصول مناسب می‌‌باشد.

Evaluation of SEYMAREH Dam Reservoir Water Quality by Bacterial Indices and relationship-with some Water physical and chemical parameters

Reservoirs are artificial lakes that have been created by humans for specific purposes. Water reservoirs has different uses which the most important are: municipal water supply, agricultural irrigation, aquaculture, power generation and etc. According to increasing of water demand the accurate study of water resources, determination of their pollutants, prevention, pollution control and optimal use of available water resources are required. Saymareh Dam is located about 40 km northwest of DARREH SHAHR in ILAM province. This dam was constructed with the aim of producing electric power, controlling and regulating of river floods. The aim of this study was to survey on the bacterial contamination of Seymareh Reservoir and its relationship to some water physical and chemical factors. According to the geographical and hydrological status of the reservoir, five stations (one station near the water entrance to the lake, 3 stations at the beginning of the lake, middle and near the crown, and one station after the reservoir) were sampled 8 months in 3 seasons of year for bacteriological, physical and chemical evaluation. Water quality standards for microbiological sampling were used. Then microbial tests including total bacterial count, total coliform count, fecal coliform and fecal streptococcus count were performed. In each station simultaneous measurements of some physical and chemical parameters of water (temperature, dissolved oxygen and pH) were also evaluated. The results showed that the highest total bacteria counted during sampling at station 5 (after reservoir) and the lowest rate at station 4 (before the reservoir's crown). Also the average of total and fecal coliform was the highest at station 5 in all sampling seasons and the lowest in station 2. The stations grouping in this three indices showed that the entrance and outlet stations of the reservoir (1 and 5) are in the same group and the stations located on the reservoir (2, 3 and 4) are in the other group that showed a significant difference (p<0.05).In the Pearson test, correlation between water temperature and pH changes with the number of total bacteria and fecal coliform was positive and with the total coliform was negative, while dissolved oxygen showed a negative correlation with three bacterial indexes. In comparison to the bacterial parameters with available aquaculture standards, the water of this reservoir is suitable for fish production in all seasons.