پتانسیل ارزیابی خطر فلزات سنگین (Cu, Zn, Ni) برای سلامت انسان، ناشی از مصرف عضله ماهی سیاه‌کولی(Linnaeus, 1754) Vimba Vimba Persa، و ماهی سفید(Kamansky, 1901) Rutilus Frisii Kutum در تالاب انزلی، دریای خزر

فلزات سنگین به عنوان یکی از گروه های اصلی آلاینده های محیط آبی، در اثر فعالیت های طبیعی و انسانی به محیط آبی راه می یابند. این فلزات ممکن است در بدن موجودات آبزی، از جمله ماهی تجمع یابند و خطر بالقوه برای سلامتی اکوسیستم و موجودات زنده و بخصوص برای انسان محسوب گردند. در مطالعه حاضر، میزان فلزات سنگین مس، روی و نیکل در بافت عضله ماهی سفید (rutilus frisii kutum) و ماهی سیاه کولی (vimba vimba persa) صید شده از سواحل بندر انزلی بوسیله دستگاه طیف سنجی جذب اتمی تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات سنگین مس، روی و نیکل در بافت عضله ماهی سفید بترتیب 1.26 ±7.47، 1.49 ±18.96، 0.23 ±2.68 و سیاه کولی بترتیب 2.26 ±10.41، 6.82 ±32.01 و0.30 ±2.50 میکروگرم برگرم وزن خشک بود. غلظت فلزات سنگین در بافت عضله کمتر از غلظت مجاز استانداردهای بین المللی بود، بجز فلز نیکل که از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (who) و سازمان غذا و داروی آمریکا (fda) بیشتر بود. میزان پتانسیل خطر و شاخص خطر برای هر دو گروه سنی بزرگسال و کودکان کمتر از 1 بدست آمد. بنابراین، خطر چندانی برای مصرف کنندگان وجود ندارد. با توجه به اهمیت کیفیت ماهی مصرفی برای ساکنین مناطق شمالی ایران، جهت کنترل میزان آلاینده ها در آبزیان و جوامع مصرف کننده، باید آلاینده های منطقه، بخصوص فلزات سنگین به طور مستمر ارزیابی و پایش گردد.

Health risk assessment of trace metals Cu, Zn, Ni via the consumption of the prevailing bony fish Rutilus frisii kutum (Kamansky,1901), and Vimba vimba persa (Linnaeus, 1754) in Caspian sea

Heavy metals are one of the main groups of environmental pollutants; enter the aquatic environment through natural and human activities. These metals may accumulate in aquatic organisms including fish and be a potential danger to the health of the ecosystem and living organisms, especially for human beings. In this study, the amount of heavy metals including copper, zinc, and nickel was investigated in the muscle tissue of Caspian kutum (Rutilus frisii Kutum), and Caspian Vimba (Vimba vimba persa) from Bandar Anzali by atomic absorption. Mean concentrations of heavy metals including copper, zinc and nickel in dry weight of muscle tissue in Caspian kutum were 7.47 ±1.26, 18.96 ±1.49 and 2.68 ± 0.23, mu;g/g, respectively. These amounts were 10.41 ±2.26, 32.01 ±6.82, and 2.50 ± 0.30 ug in dry weight in the muscle of Caspian Vimba for the copper, zinc and nickel, respectively. The concentration of heavy metals in muscle tissue was less than the permitted concentration of international standards, except for nickel that was higher than the World Health Organization (WHO) and Food and Drug Administration (FDA) standards. Potential risk and hazard indicators were less than 1 for both age groups of adults and children, so there is not much danger to consumers. Due to the importance of the quality of fish used for the inhabitants of northern Iran, pollutants in the area, especially heavy metals, should be continuously monitored to control the amount of contaminants in consumer communities.