اثر بخشی کلات dtpa بر قابلیت دسترسی کادمیم در یک خاک تیمار شده با لجن فاضلاب

استفاده از لجن فاضلاب به‌عنوان کود در اراضی کشاورزی در بسیاری کشورها رایج است که می‌تواند نقش موثری بر عملکرد گیاه داشته باشد. البته این افزودنی‌های آلی می‌توانند باعث افزایش فلزات سنگین در خاک شوند. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی کلات dtpa بر قابلیت دسترسی کادمیم در گیاه ذرت در یک خاک تیمار شده با لجن فاضلاب در شهرستان اراک صورت پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد لجن فاضلاب (0، 15 و 30 تن در هکتار) آلوده شده با کادمیم در مقادیر0 ،5، 10 و 15 میلی‌گرم در کیلوگرم و کاربرد کلات dtpa به مقدار 0 و 5/1 میلی‌مول بر کیلوگرم خاک بود. بعد از گذشت 60 روز از کاشت ذرت، ویژگی‌‌های فیزیکی شیمیایی خاک و غلظت کادمیم در خاک و گیاه ذرت اندازه‌گیری شد. کاربرد 5/1 میلی‌مول کلات dtpa در خاک آلوده به 5 میلی‌گرم کادمیم، باعث افزایش معنی‌دار میزان کادمیم قابل دسترس خاک شد. افزودن کلات dtpa به خاک حاوی 30 تن در هکتار لجن فاضلاب آلوده به 10 میلی‌گرم کادمیم به ترتیب باعث افزایش17 و 25 درصدی در میزان کادمیم در ریشه و ساقه گیاه ذرت شد. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق حاکی از آن است که همزمان با افزایش کاربرد لجن فاضلاب اثربخشی استفاده از کلات جهت گیاه‌پالایی کادمیم کاهش یافته است، به‌طوری که کمترین اثر بخشی گیاه‌پالایی مربوط به تیماری بوده که بیشترین سطح لجن فاضلاب (30 تن در هکتار) با کمترین سطح آلودگی ( 5 میلی گرم کادمیم) را داشته است.