پیش بینی عددی درازمدت رسوب در سد مخزنی اکباتان

اگر در طراحی یک سد مسئله رسوب گذاری مورد توجه قرار نگیرد ، ممکن است پس از مدتی سازه های آبگیر و تاسیسات مربوطه از رسوب پوشیده شوند. به طور کلی شناخت، تجزیه و تحلیل و پیش بینی میزان و توزیع رسوب در سدهای مخزنی با ورودی های مختلف به علت دخالت پارامترهای متعدد، از ضروری ترین مباحث هیدرولیک رسوب می باشد . در این رابطه می توان از مدل دو بعدی gstars 2.0 استفاده کرد . ویژگی خاص این مدل استفاده از مفهوم لوله جریان در محاسبه ی مشخصات هیدرولیکی و انتقال رسوب می باشد . در این مقاله برای مطالعه موردی از سد مخزنی اکباتان که دارای دو رودخانه ورودی آبشینه و ابرو می باشد ، استفاده شده است . با کاربرد مدل gstars 2.0 حجم فعلی مخزن 39/3 میلیون مترمکعب محاسبه گردیده است . در این صورت از شروع بهره برداری در سال 1342 تاکنون 63/57 درصد از حجم اولیه مخزن توسط رسوب پر شده است . برای پیش بینی عمر باقیمانده مخزن اکباتان ، ابتدا با استفاده از مدل آماری arima میزان آبدهی رودخانه های ورودی به سد تعیین شد . سپس مقدار رسوبگذاری و نحوه ی توزیع رسوب در درازمدت توسط مدل محاسبه گردید . محاسبات نشان داد که مدت زمان لازم برای پر شدن مخزن سد از رسوب حدود 56 سال است، و لذا تقریبا بعد از 18 سال دیگر (یعنی در سال 1398)عمر مفید این سد به اتمام خواهد رسید .