بررسی مقدار جذب و تجمع کادمیم در اندام‌های مختلف چهار گیاه زراعی (گندم، اسفناج، خیار و هویج)

استفاده غیر اصولی از فاضلاب‌های صنعتی باعث آلودگی محیط‌ زیست به فلزات سنگین شده است. تجمع فلزات سنگین در خاک و انتقال آن به محصولات زراعی به‌عنوان یکی از عوارض مهم بهداشتی و محیط ‌زیستی استفاده غیر اصولی از پساب‌ها و فاضلاب‌های صنعتی در مناطقی از کشور مطرح است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف غلظت کادمیم خاک بر مقدار جذب و تجمع آن در اندام‌های مختلف چهار گیاه زراعی رایج در کشور (گندم، اسفناج، خیار و هویج)، به‌صورت یک طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تیمار کادمیم در خاک شامل غلظت‌های صفر (تیمار شاهد)، 50 و 100 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک، در چهار تکرار به اجرا در آمد. خاک مورد استفاده از مزرعه چهارصد هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) انتخاب و بعد از دوبار الک کردن با مش دو میلی‌متر و افزودن نیترات کادمیم و مخلوط نمودن کامل تهیه شد. برای کاشت از گلدان‌های پلاستیکی استوانه‌ای به قطر 40 و ارتفاع 60 سانتی‌متر استفاده شد. مقدار آب مورد نیاز با استفاده از روش پنمن مانتیث برآورد شد. در پایان فصل زراعی از بخش‌های مختلف گیا‌هان برای سنجش مقدار تجمع کادمیم نمونه‌برداری و آزمایش به‌عمل آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که مقدار تجمع کادمیم با افزایش غلظت کادمیم در محیط ریشه نسبت مستقیم داشته و به جز تیمار شاهد، در سایر تیمارها بیش از حد استاندارد مصارف انسانی بود. ترتیب تجمع کادمیم در بخش‌های مختلف گیاهان مورد بررسی به شرح زیر بود: ریشه: خیار، هویج، گندم، اسفناج، برگ و ساقه: هویج، خیار، گندم، اسفناج، میوه یا محصول: گندم، خیار، هویج، اسفناج، پوست میوه: گندم، اسفناج، هویج، خیار.