بررسی عملکرد تصفیه‌خانه فاضلاب شمال اصفهان در حذف گونه بیماریزای لیستریا مونوسیتوژنز

باکتری لیستریا از جمله باکتری‌هایی است که در محیط طبیعی پراکندگی گسترده‌ای دارد و مهم‌ترین گونه این باکتری‌ها لیستریا مونوسیتوژنز است که عامل بیماری لیستریوزیس در انسان و حیوان است. در موارد حاد بیمار ممکن است منجر به مننژیت، مننگوآنسفالیت، سپتی سمّی و سقط جنین شود. همچنین ممکن است باکتری به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق محیط به انسان یا مواد غذایی منتقل شود تاکنون در ایران مطالعه ای در زمینه شناسایی باکتری لیستریا در فاضلاب شهری صورت نگرفته، لذا در این مطالعه باکتری لیستریا مونوسیتوژنز از نمونه‌های فاضلاب و لجن تصفیه‌خانه فاضلاب شمال اصفهان که برای مصارف کشاورزی کاربرد دارد، جداسازی و شمارش شده و عملکرد آن در حذف این باکتری مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق نمونه‌برداری از فاضلاب ورودی، پساب خروجی، لجن خام، لجن تثبیت شده و لجن خشک شده آماده فروش تصفیه‌خانه فاضلاب شمال اصفهان، به تعداد 65 نمونه در 13 بازدید از 5 نقطه انجام گرفت. برای جداسازی باکتری از روش usda و برای شمارش لیستریا مونوسیتوژنز از روش سه لوله‌ای mpn با محیط کشت فریزربراث ساپلیمنت‌دار استفاده شد. گونه‌های لیستریامونوسیتوژنز جدا شده هم به‌روش بیوشیمیایی و pcr نیز تایید شدند. گونه بیماریزای لیستریا مونوسیتوژنز از نمونه‌های فاضلاب ورودی، پساب خروجی، لجن خام، لجن تثبیت شده و لجن خشک شده به‌ترتیب 9/76، 5/38، 6/84 ، 2/69 و 2/46 درصد جداسازی شد و کارایی فرایندهای تصفیه فاضلاب، تانک هاضم و بسترهای خشک کننده لجن برای حذف باکتری لیستریا مونوسیتوژنز به‌ترتیب 6/69، 7/64 و 4/73 درصد محاسبه گردید. تمامی موارد لیستریا مونوسیتوژنز شناسایی شده با آزمون‌های بیوشیمیایی با انجام آزمون pcr مورد تایید قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که گونه بیماریزای لیستریا مونوسیتوژنز در پساب خروجی و لجن خشک شده آماده برای فروش تصفیه‌خانه شمال اصفهان وجود دارد. بنابراین می‌تواند باعث انتشار این باکتری در زمین‌های کشاورزی و محیط گردد. به‌عبارت دیگر محصولات کشاورزی ممکن است با توجه به قدرت بقا باکتری در محیط، منشا آلودگی انسان و دام باشند.