پهنه‌بندی خطر سیل‌گرفتگی توسط معادله انرژی جریان و سیستم اطلاعات جغرافیایی

دو پارامتر عمق و سرعت سیل تعیین‌کننده میزان خطری است که سیل در هر نقطه دارد. معادله حاکم بر انرژی جریان از آن جهت که دارای هر دو معیار سرعت و عمق جریان است، برای تحلیل در این زمینه مناسب به‌نظر می‌رسد. به‌منظور تدقیق در پهنه‌بندی سیل با دوره‌های بازگشت مختلف و خطر مواجهه با آن در اراضی حاشیه رودخانه‌ها، روشهای متعددی پیشنهاد شده است. دخیل نمودن عواملی نظیر تحلیل سیلهای گذشته در منطقه تحت تاثیر سیل، عوامل هیدرولوژیکی منطقه و درنظر گرفتن مولفه‌های هیدرولیکی موثر در پهنه‌بندی سیلاب نظیر سرعت جریان از این دسته هستند. در این مقاله تاثیر پهنه‌بندی سیل توسط انرژی جریان در نقاط تحت تاثیر سیل بررسی گردید. همچنین خطر سیل از نظر انرژی جریان، در هر مقطع از مسیر رودخانه، با ارایه یک نمودار پیشنهادی بازه‌بندی خطر با دیگر پهنه‌بندی‌های انجام گرفته در این زمینه مقایسه گردید. در این مقاله رودخانه فردو از رودخانه‌های بخش کهک استان قم که دارای مشخصات کوهستانی و جوان در بالادست و بالغ و پایدار در پایین‌دست جریان است و در فصلهای مختلف سال مورد آسیب سیل قرار می‌گیرد، مورد بررسی قرار گرفت. روش پیشنهادی در این تحقیق، علاوه بر بالابردن دقت شناسایی خطر سیل در نواحی سیل‌گیر، شناسایی قسمت‌هایی از بستر و حاشیه رودخانه که تحت تاثیر شدید سیل قرار می‌گیرد را برای تصمیم‌گیری به‌منظور ساماندهی رودخانه‌ها تسهیل می‌کند.