بررسی میزان آفت‌کش آترازین در زهاب‌های کشاورزی و منابع آبی رودخانه کارون و دز

آترازین یکی از پرکاربردترین علف‌کش‌ها در کشور از جمله استان خوزستان محسوب می‌شود. حضور این علف‌کش در محیط‌های آبی سلامت انسان و اکوسیستم آبی را به‌شدت تهدید می‌کند. آترازین یک مختل‌کننده غدد درون‌ریز است و جزو ترکیبات سرطان‌زا محسوب می‌شود. نیمه‌عمر این علف‌کش در آب و خاک بسته به دما و ph، بین 20 تا 50 روز است. این پژوهش با هدف تعیین آفت‌کش آترازین در زهاب‌های کشاورزی و آب رودخانه کارون و دز بود. به‌منظور اندازه‌گیری میزان غلظت علف‌کش آترازین در زهاب کشاورزی و رودخانه کارون و دز از 15 ایستگاه در محدوده بالادست و پایین‌دست رودخانه استفاده شد. سنجش و تعیین غلظت سم علف‌کش آترازین با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی زیاد مجهز به دتکتور اشعه ماورای‌بنفش در حداکثر طول موج جذب انجام شد. ساخت محلول‌های استوک با اضافه کردن محلول استاندارد آترازین در غلظت‌های 0.005، 0.05، 0.1، 0.5 و ppm 1.5 تهیه شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار excel انجام شد. نتایج نشان داد میزان غلظت آترازین در پایین‌دست رودخانه کارون ایستگاه‌های 12، 11، 9 و 15 نسبت به ایستگاه‌های 1، 3، 5 و 6 بالادست روند تغییرات غلظت کاهشی دارد. حداکثر غلظت آترازین در فصل تابستان، زمستان، پاییز و بهار به‌ترتیب 55.16، 53.02، 51.11 و 49.86 میکروگرم در لیتر اندازه‌گیری شد که فراتر از استاندارد سازمان محیط‌زیست (mcl برابر 3 میکروگرم در لیتر) بود و میزان این علف‌کش در فصول مختلف نمونه‌برداری حدود 94.56، 94.34، 94.13 و 93.98 درصد بیش از استانداردهای پیشنهادی epa و who بود. نتایج نشان داد مقدار علف‌کش آترازین در بیشتر نمونه‌های آب رودخانه کارون فراتر از استاندار و مقررات  epaو who بود. بیشترین مقدار غلظت آترازین در محل اختلاط دو رودخانه کارون و دز ایستگاه شطیط 1، سپس کشت و صنعت دهخدا، ایستگاه 6 بالادست رودخانه کارون بیشترین غلظت مشاهده شد. میزان این علف‌کش در پایین‌دست که تحت تا‌ثیر جزرومد خلیج‌فارس است، کمترین مقدار را داشت.

evaluation of atrazine pesticide in agricultural drains and water resources of karun and dez rivers

atrazine is one of the most widely used herbicides in the country, including khuzestan province. the presence of this herbicide in aquatic environments poses a serious threat to human health and the aquatic ecosystem. atrazine is an endocrine disruptor and is considered a carcinogen. the halflife of this herbicide in water and soil is between 20 and 50 days, that depends on the temperature and ph. therefore, the present study aimed to determine the pesticide atrazine in agricultural drains and water of karun and dez rivers. in order to measure the concentration of atrazine in agricultural effluent and karun and dez river, 15 stations upstream and downstream of the river were used. determination of atrazine herbicide concentration was used by high performance liquid chromatography equipped with ultraviolet detector at maximum absorption wavelength. construction of stock solutions was done by adding standard atrazine solution at concentrations of 1.5 and 0.5 ppm, 0.1, 0.05, and 0.05. data analysis was performed using excel software. the results showed concentration mean of atrazine in the downstream station (9, 11, 12 and 15) decreases compared to the upstream statin (1, 3, 5 and 6). maximum concentrations of atrazine in summer, winter, autumn and spring were measured with 55.16, 53.02, 111.51, 49.86 µg/l, respectively, which is beyond the standard of the environment organization (mcl=3 µg/l). liters and different seasons of sampling are about 94.56%, 94.34%, 94.13% and 93.98% higher than the who standards. the results showed that the amount of atrazine herbicide in most water samples of karun river is beyond the standard and who and epa regulations. the karun river was observed. maximum concentrations were observed in maxing point of karoon and dez rivers (station 1) followed by dehkoda agro – industry (station 6) upstream.