طراحی چندهدفه شبکه‌های توزیع آب با استفاده از شاخص تاب‌آوری تودینی و نسخه تکامل یافته الگوریتم فراکاوشی مبتنی بر قوت پارتو

شبکه‌های توزیع آب یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین زیرساخت‌های شهری می‌باشند که اخیراً با توجه به رشد جمعیت و افزایش نیاز مصرف‌کنندگان، با چالش‌هایی از قبیل کاهش فشار و شکست لوله‌ها روبرو هستند که همگی به‌علت طراحی‌های نامناسب و مبتنی بر اهداف اقتصادی است. برای رفع این مشکلات در هنگام طراحی یک سامانه توزیع آب شهری همواره باید اطمینان‌پذیری شبکه نیز در نظر گرفته شود. در این پژوهش به‌منظور بهینه‌سازی شبکه‌های توزیع آب، دو هدف اصلی کمینه‌سازی هزینه و بیشینه‌سازی اطمینان‌پذیری شبکه در نظر گرفته شد. برای محاسبه اطمینان‌پذیری شبکه از شاخص تاب‌آوری تودینی و برای شبیه‌سازی هیدرولیکی آن از مدل epanet 2.0 استفاده شد. سپس با استفاده از نسخه دوم الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو (spea2) و ایجاد ارتباط پویا با مدل هیدرولیکی epanet 2.0 در محیط نرم‌افزار matlab، بهینه‌سازی چند هدفه چهار شبکه توزیع آب شامل شبکه‌های دوحلقه‌ای، کادو، هانوی و پهنه d شهر مشهد انجام گرفت. بهینه‌سازی توامان دو هدف اصلی شامل کمینه‌سازی هزینه و بیشینه‌سازی شاخص تاب‌آوری تودینی منجر به تولید پاسخ‌های بهینه در قالب جبهه پارتو شد. یک پاسخ بهینه تحت عنوان نقطه c با استفاده از روش چانه‌زنی young از جبهه پارتوی نهایی تولید شده در هریک از شبکه‌ها معرفی شد. پاسخ منتخب c در شبکه‌های دوحلقه‌ای، هانوی و کادو به‌ترتیب 91/22، 13/17 و 41/7 درصد فشار متوسط شبکه را نسبت به کمترین هزینه آن در این پژوهش (نقطه a)، افزایش داد. همچنین پاسخ منتخب c در شبکه پهنه d شهر مشهد با افزایش 23/4 درصدی فشار متوسط شبکه نسبت به طراحی اولیه شرکت مشاور (نقطه d) نشان داد گزینه طراحی شده توسط شرکت مشاور به‌عنوان پاسخی مغلوب در زیر جبهه پارتوی نهایی این پژوهش قرار می‌گیرد. در این پژوهش شاخص تاب‌آوری تودینی با تکیه بر افزایش فشار گرهی توانایی خود را در جهت بالا بردن اطمینان‌پذیری شبکه نشان داد که این امر موجب می‌شود شبکه در شرایط بحرانی و یا شکست لوله‌ها، با ضریب اطمینان بالایی قادر به تامین فشار و دبی مناسب در سایر نقاط باشد. همچنین عملکرد رضایت بخش الگوریتم چند هدفه spea2 در ارائه جبهه پارتوی بهینه برای مسائل مورد نظر نشان داد که از الگوی طراحی توسعه داده شده در این پژوهش می‌توان به‌منظور ارائه یک مجموعه جواب بهینه به کارفرما، برای انتخاب نقاطی که در آن‌ها هر دو عامل هزینه و اطمینان‌پذیری توامان در شرایط مطلوبی هستند، استفاده نمود.

Multi Objective Design of Water Distribution System Using Todini’s Resilience Index and Improving the Strength Pareto Evolutionary Algorithm

Water distribution network one of the most important and most sensitive urban infrastructures which can be recently with regard to population growth and consumers ’’ needs to increase with challenges such as reducing the pressure and discharge that are all due to unsuitable design and based on economic goals. In order to overcome these problems when designing an urban water distribution system should always be considered reliability of the network. In this research, to optimize the water distribution networks, two main objectives of cost minimization and maximization of network reliability were considered. To calculate network reliability, the Tondini’’s Resilience Index and its hydraulic simulation EPANET 2.0 model were used. Then using the second edition of the evolutionary algorithm based on the strength of the Pareto (SPEA2) and creating a dynamic connection with the EPANET 2.0 hydraulic model in the MATLAB software environment, optimizing the multiobjective of the four water distribution networks including TwoLoop, Kadu, Hanoi networks and D zone of Mashhad. Simultaneous optimization of two main objectives including cost minimization and maximization of the Tondini’’s Resilience Index led to the production of optimal solutions in the form of the Pareto front. An optimal solution, called Point C, was introduced using Young’’s bargaining method from the final Pareto front of in each of the networks. Selected C solution in twoloop,Hanoi and Kadu networks increased 22.91, 17.13 and 7.41 precent, of the network average pressure compared to its lowest cost in this study (point A). Also, the selected C solution in Dzone network of Mashhad, with an increase of 4.23 precent of the network average pressure compared to the initial design of the consulting company (point D), illustrate that the solution designed by the consulting company would be a dominated solution under the final Pareto front of this study. In this research, the Tondini’’s Resilience Index illustrate that, based on increasing nodal pressure, it has the ability to increase the reliability of the network, which This causes the network to be in critical condition or failure of the pipes, with high reliability, providing adequate pressure and discharge in other nodes. Also, the satisfactory performance of the SPEA2 multiobjective algorithm in providing the optimal Pareto front for the issues indicated showed that the design pattern developed in this study could be to provide an optimal set of solutions to the employer to select the points in which each two factors of cost and reliability are combined in a favorable situation.