ارزیابی غلظت ترکیبات شبه استروژنی 4-نونیل‌فنل و اکتیل‌فنل در رسوبات سطحی رودخانه‌های جنوب و جنوب شرق دریای خزر در استان مازندران

ترکیبات شبه استروژنی به‌علت ایجاد اثرات منفی در انسان و حیوانات بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. این ترکیبات در غلظت‌های کم نیز باعث ایجاد اثرات منفی می‌شوند و همچنین قادرند در طول زنجیره غذایی منتقل شوند، لذا نگرانی زیادی در ارتباط با حضور این آلاینده‌ها در آبهای ساحلی دریای خزر وجود دارد. به‌منظور بررسی غلظت ترکیبات 4 نونیل‌‌فنل و اکتیل‌فنل، نمونه‌های رسوب سطحی از 25 رودخانه منتهی به دریای خزر در استان مازندران برداشت شد. پس از انجام مراحل آماده سازی (خشک کردن، استخراج و کروماتوگرافی ستونی)، نمونه‌ها به دستگاه گاز کروماتوگرافی با طیف‌سنج جرمی (gcms) تزریق شد. میانگین غلظت ترکیبات 4 نونیل‌فنل و اکتیل‌فنل به‌ترتیب در محدوه بین 144.43 تا 4681.31ng/gdw برای 4 نونیل‌فنل و 7.26 تا 1281.52ng/gdw برای اکتیل‌فنل برآورد شد. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش ایستگاه‌های واقع در مناطق پرجمعیت و شهری نسبت به ایستگاه‌هایی که در مناطق کم جمعیت و روستایی واقع شده‌اند غلظت بیشتری را نشان دادند. همچنین بین غلظت این ترکیبات و toc ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. لذا تغییرات غلظت این ترکیبات تابعی از تغییرات غلظت toc در رسوبات نیست. بنابراین انتظار می‌رود ورود فاضلاب تصفیه نشده، عامل کنترل توزیع این ترکیبات در آب‌ رودخانه‌ها باشد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش، به ضرورت تداوم بهبود سیستم‌های تصفیه فاضلاب در استان مازندران اشاره دارد.

Evaluation of the Concentration of 4-Nonylphenol and Octylphenol Estrogen- like Compounds in Surface Sediments of the South and Southeast Rivers of the Caspian Sea in Mazandaran Province

Estrogenlike compounds are very important for causing negative effects in humans and animals. These compounds at low concentrations cause negative effects and can be transported through the food chain. Therefore, there is concern about the presence of these pollutants in Caspian coastal waters. In order to determine the concentration of 4nonylphenol and octylphenol compounds, surface sediment samples from 25 rivers leading to the Caspian Sea were collected in Mazandaran province. After the preparation steps (drying, extraction and column chromatography), the specimens were injected into a mass spectrometer (GCMS) gas chromatography apparatus. The mean concentration of 4nonylphenol and octylphenol compounds was determined in the range of 114.434681.31 ng/gdw for 4nonylphenol and 7.261281.52 ng/gdw for octylphenol, respectively. Based on the results of this research, stations located in densely populated and urban areas showed higher concentrations than stations located in lowpopulation and rural areas. No significant relationship was found between these compounds and TOC. Therefore, the changes in the concentration of these compounds are not a function of changes in the concentration of TOC in sediments. Therefore, it is expected that the arrival of untreated sewage will control the distribution of these compounds in river water. In general, the results of this study point to the necessity of continuous improvement of sewage treatment systems in Mazandaran province.